Suça Sonradan İştirakin Koşulları Hakkında

Uwe MURMANN

Faillik ve suça iştirak, bu hukuk figürlerine bağlı konusal ve yapısal problemler nedeniyle öğrenciler tarafından sevilmeyen bir sınav konusudur. Özellikle suça katılanlar açısından her şeyin plana göre gitmediği, aksine olay süreci sırasında değişikliklerin vuku bulduğu durumlar zorluk çıkarmaktadırlar. ‘Sonradan müşterek faillik’ ve ‘sonradan yardım etme’ anahtar kelimeleri altında; ya önceki safhalarına katılmadığı bir suçun icrasına sonradan iştirak eden, ya da suç sürecine en başından beri katılmakla birlikte başka bir suç ortağının sınırı aşan hareketi sonrasında da bu iştirakini sürdüren suç ortağının hukuki durumları tartışılmaktadır. Alman Yüksek Federal Mahkemesi’nin yeni bir kararı, sonradan iştirakin esasları ve bunların somut olayda uygulanması konusunda eleştirel bir tartışmayı da beraberinde getirmiştir.

I. SUÇA SONRADAN İŞTİRAKİN GEREKÇELERİ VE SINIRLARI HAKKINDA

Suça sonradan iştirakin en problemsiz şekli birlikte faillik ve yardım etmeye ilişkin genel kuralların herhangi bir engel olmaksızın uygulama alanı bulduğu hallerde söz konusu olmaktadır.

Olay 1: Hırsızlığı kendisine meslek edinen (A), (O)’nun arazisinde bulunan değerli taşlarla süslenmiş heykeli çalmak ister. (A) heykeli bulunduğu yerden götürmek istediği sırada, meslektaşı hırsız (B) çıkagelir. Her ikisi hırsız heykelden elde edilecek kazancın paylaşılması konusunda anlaşırlar ve heykeli birlikte götürürler.

Olay 2: Aynı olayda (B) eski arkadaşlıklarının hatırına (A)’ya ganimetini taşıyabilmesi için sadece bir halat verir.