Kamunun Yönetiminde Var Olan ve Dünyada da Uygulanan Kamu İşletmeciliği Anlayışı

Public Management Mindset Existing in Public Administration Also Applied in the World

Selami DEMİRKOL

“Bilen yapar, bilmeyen öğretir”(**)

Kamu yönetimi bilimi için 1980 yılı, bir dönüşümün başlangıç tarihidir. Merkeziyetçi yapı, katı hiyerarşik kurallar, aşırı şekilde mevzuata bağlı olma, büyük ve hantal bürokratik yapı, artan kamu harcamaları 1980 yılı öncesinde Devlet-toplum ilişkilerinde güven krizi oluşturmuştur. ABD’de Regan ve İngiltere’de Thatcher yönetimleri, devletin ekonomiye müdahalesini sınırlandırmak ve devleti küçültmek için politikalar üretmişlerdir. Bu yolda klasik kamu yönetimi anlayışı yerini yeni kamu yönetimine ve kamu işletmeciliği anlayışına bırakmıştır. Bu anlayış, piyasa mekanizmasına, müşteri odaklı hizmete dayanmaktadır. Yine, süreç yerine, sonuç odaklı uygulamaları önemsemekte ve kamu yönetimi tarafından kamu hizmetlerinin özel sektöre gördürülmesi ile rekabet edebilmeyi amaçlamaktadır. Yeni kamu yönetimi ile amaçlanan, kamu yönetimini işletme yönetimi ilkelerine yakınlaştırmak, kamu yönetimi ile işletme yönetimi arasındaki farklılığı azaltmaktır. İşte Dünyanın gelişmiş ülkelerinde var olan ve 1980 yılından beri uygulamaya konulan bu anlayışın ülkemizde de hayata geçirilmesi örneklerini son 10 yıldır görmekteyiz.

Kamu Yönetimi, Yeni Kamu Yönetimi, Kamu İşletmeciliği Anlayışı, Sonuç Odaklı Uygulama, Bireyin Tercih ve Beğenisi.

Year 1980 is the starting date of a transformation for the science of public administration. Centralist structure, strict hierarchial norms, being excessively bound to legislation, major and cumbrous bureaucratic structure, increasing public expenditures builded a confidence crisis in state and society relations before 1980. Reagan administration in the USA and Thatcher in the UK, developed policies to restrict government intervention to economy and downsize the state. On this basis, classic public administration mentality give place to new public administration and public management mentality. This manner is based upon market mechanism and consumer oriented service. Still, it regards result-based applications and aims to be capable to compete with the situation of public service that is run by private sector. New public administration is intended for minimising the difference between public administration and business administration and the approximation of the public administration to the principles of business administration. Here, for the last 10 years in our country, we see the examples of actualisation of this mentality which has been implemented since the year 1980 and existing in developed countries.

Public Administration, New Public Administration, Public Management Mentality, Result-Based Application, Individual’s Preference And Liking.

Devlet olgusunun, yürütme organı içerisinde yer alan ve en önemli araçlarından birisi olan "Kamu Yönetimi", günlük hayatımızda oldukça yoğun ve yaygın bir yer tutmaktadır. Yürütme organında bulunanlardan, özellikle de politika aktörlerinin başarısı ile kamunun yönetiminde bulunan kamu görevlilerinin başarısı arasında, çok yakın ve doğrudan bir ilişki de kurulabilmektedir. Bu sebeple, kamunun hangi yöntem ve anlayışla yönetileceği konusu, uygulamaya geçirilirken etkili ve kullanılabilir sonuçlar vermesi hedeflenmektedir. Nitekim, kamu yönetimi bilimi için bir dönemin başlangıcı olarak kabul edilen 1980 yılı, artık eski düşünce ve uygulamaların terk edilmesi gerektiği farkındalılığının oluştuğu bir dönüşüm tarihidir. İşte bu farklılığın oluşturduğu yeni kamu yönetimi anlayışı, 1980'li yıllarda Avrupa ve Amerika'da yerini bulmuş ve uygulanmakta iken, ülkemize ise direnç ve Devlet olgusunun baskın ve ağır tutulması gibi sebeplerle çok sonraları iktibas edilebilmiştir.

2000'li yıllarda uygulamaya alınması adımlarının ancak atılabildiği bu anlayış, halen daha da direnç ve inatla karşılaşmaktadır.