İşlenemez Suç

THE FACTUAL IMPOSSIBILITY

Abdulbaki GİYİK

Özet: Bireylerce icra edilen davranışların cezalandırılabilmesinin şartlarından birisi de, söz konusu hareketlerin, kanunda öngörülmüş neticeyi doğurma iktidarına sahip olmasıdır. Fiilin bu iktidara sahip olup olmadığı değerlendirmesi ise elverişlilik ve işlenemez suç kavramlarının tartışılmasını zorunlu kılmaktadır. Çalışmamız kapsamında da, işlenemez suç kavramı ile bir hareketin elverişliliğini ortaya koymak açısından ileri sürülmüş teoriler ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: İşlenemez Suç, Elverişlilik, Sözde Suç.

Abstract: One of the conditions of punishment of acts exhibited by people is that behaviors have the power of giving a result stipulated in the law.  In the assessment of whether of the act has this character, requires a discussion of the factual impossibility and the eligibility of conduct in terms of punishabilitiy. In our study, we will discuss to “the factual impossibility” notion around different aspects in terms of elgibility of a conduct and its punishability by the law.

Keywords: The Factual Impossibility, Convenience, Legal Impossibility.

GİRİŞ

Güncel ceza kanunları, ekseriyetle, konusu bulunan bir suçun, icrasına elverişli hareketlerle başlanmış olma ihtimalinden yola çıkar ve gerekli düzenlemeler de doğal olarak bu ön kabul çerçevesinde şekillendirilir. Bu sebeple, işlenemez suç konusu gerek teorisyenler¹ gerek uygulamacılar tarafından ayrıntılı bir biçimde incelenme olanağına kavuşmamıştır. Ceza Hukuku’nun ilgi alanına giren çoğu olayda, failler emellerini gerçekleştirebilecek hareketlerle neticeye ulaşmaya çalışsalar da, bireylerin suçun konusu veya suçla korunan hukuki yarar açısından somut bir tehlike oluşturmayacak fiillerle suça yöneldikleri veya mevcut olmayan bir konu üzerinde suç işlemeye çalıştıkları da bilinen bir gerçektir. Bu sebeple, failin cezalandırılıp cezalandırılmaması gerektiği konusunda hayati öneme sahip bu konu üzerinde daha çok düşünülmesi ve tartışılması gerekmektedir. Çalışmamız kapsamında da, işlenemez suç ile ilgili temel bilgilerin yanı sıra, özellikle bu kavramın benzer müesseselerden ayırt edilmesi, 5237 sayılı TCK’da işlenemez suç ile ilgili herhangi bir düzenlemenin yer alıp almadığı, işlenemez suçun suç genel teorisi içindeki yeri, işlenemez suçun unsurları ve nihayet cezalandırılabilirliği hususları üzerinde durulmaya çalışılacaktır.

I. KAVRAM

Suçta kullanılan araçların elverişsiz olması veya suçun konusunun bulunmaması nedeniyle icra hareketlerinin bitirilmesine yahut neticenin meydana getirilmesine imkân bulunmayan hallerde işlenemez suçun varlığından söz edilir².

İşlenemez suç genelde yukarıda belirtilen şekilde tarif edilse de, bu tanımla ilgili önemli iki hususun belirtilmesinde yarar vardır. İlkin, tanımda geçen “araçların elverişsiz olması” ifadesinin yerine günümüzde daha çok hareketin elverişsizliği kavramı kullanılmaktadır³. İkinci olarak, doktrinde, aracın (veya hareketin) elverişsiz olması durumunun elverişsiz teşebbüs olarak nitelendirilmesi gerektiğini ifade eden yazarlar da bulunmaktadır⁴. Yani bazı yazarlar, hareketin elverişsiz olması ile suçun konusunun bulunmamasının işlenemez suça vücut vereceğini savunurken⁵; diğer bazı yazarlar bu konuda ikili bir ayırım yaparak, suçun konusunun bulunmaması halinde işlenemez suçtan, hareketin elverişsiz olması halinde ise elverişsiz teşebbüsten söz ederler.