İz İncelemede Adli Tıp Fizik İhtisas Dairesinin Yetki Sorunu

Cemal Öztürk

İspat vasıtaları çok çeşitli tasniflere tabi tutulabilirlerse de nitelikleri yönününden en genel anlamda açıklamalar ve izler olarak ikiye ayrılırlar. Delil niteliklerine sahip olup elde edilen bu izler çok büyük ihtimalle, teknik ve bilimsel değerlendirmeler gerektirecektir. İşte bu nedenle bilimsel bir teori yada prensipten hareket eden, tarafsız, sorumluluk sahibi hakim danışmanı da diyebileceğimiz bilirkişilerin usulünce yapacakları ilmi ve teknik değerlendirmeler sonucunda ulaşacakları veriler, bilimsel deliller olarak yargılama makamının elini güçlendirecek ve maddi gerçeğin aydınlatılmasını sağlayacaktır. İz delillerin ilmi ve teknik açıdan değerlendirilip anlamlandırılmasını yapan, bu sessiz tanıkların dile gelmesini sağlayan, bilimlerin adalet alanında kullanılması, adaletin emrine verilmesi sağlayan adli bilimler ile bilimsel verilerle teknolojinin sunduğu teknik imkanları kullanarak adaletin hizmetinde çalışan iz incelemeleridir.

Her bilimin adalet alanına uygulanması olan adli kısmı vardır. Tıpın da bu anlamda adalete hizmet eden bir bölümü bulunmaktadır, ama her bilimin kendi uzmanlık sahasında adalete hizmet etmesi, adaletin daha sağlam olarak ayakta durması anlamına gelecektir. Bu anlamda tıp bilimi verilerinin kullanılmadığı adli tıp fizik ihtisas dairesinin de bir an önce tıp bilimi verilerinin kullanıldığı bir inceleme alanına dönderilmesi adaletin tecellisine daha sağlıklı hizmet edecektir.

A proving means can be classified in different bases but in general can be divided by two parts, namely declaration evidence and the print (physical) evidence. In most probably, the technologic and scientific evaluations are necessary for these silent witnesses, traces. Experts, who are the consultant judges, neutral and responsible persons, obtain the data by using the scientific theory or principle and these data are very important for the judging authority to help their decisions and also clarify the physical truth. Physical evidence which is evaluated by scientific and technologic techniques causes to make this silent witness the speaking one. Criminal examinations serve to use sciences and technical data for justices.

There are judicial part of every sciences that is to try in judicial area. There is a part of medicine also, if every sciences try in the judicial aria at its own special area means that judge be stand stronger. At this meaning, it will help more healty judge being that the Physics Specialization Department of Judicial Medicine Institute turning to the area may use Medicine knowledge instead of the area out of medicine.

Konunun net olarak ortaya çıkması için, bazı bilgileri hatırlamak bazılarını da belirtmek gerekecektir. Bu nedenle öncelikle delil, delil çeşitleri, iz, iz çeşitleri, iz bilimi, iz inceleme-adli bilim ilişkisi, bilirkişilik, adli tıp, silah inceleme (balistik), meteoroloji, parmak izi ve şüpheli doküman incelemesi hakkında kısa kısa hatırlatmalar yapmak ve bilgi vermek gerekir.

Delil Kavramı: Ceza uyuşmazlıklarında birincisi; eylemin bir kişi tarafından yapılıp-yapılmadığını ortaya çıkarmaya çalışan maddi gerçeğin bulunması bölümü, ikincisi de; fiilin hukuk kuralları açısından değerlendirildiği² ve maddi gerçeğin kesinlik kazanması halinde geçilen hukuki gerçeğin bulunmaya çalışıldığı, fiilin suç olup-olmadığının ve suç teşkil ediyorsa hangi suçu teşkil ettiğinin ortaya konulduğu bölüm olmak üzere iki bölüm vardır. Mahkeme esas hakkında, maddi mesele hakkında delillerle doğrudan doğruya temasa geçerek araştırıp, öğrenerek vicdani kanaate ulaşarak karar verir³.

Ceza muhakemesinde, fiilin fail tarafından işlendiği veya işlenmediği konusunda, hukuk düzenince kabul edilen vasıtalarla, yargılama makamının tam bir kanaate ulaşmasını temin ameliyesine ispat⁴, bahse konu vasıtalara da delil⁵ denir. İspatta fiilin maddi yönüyle ilgili olguların tek tek aydınlatılması gerekir, bu şekilde aydınlatabilmek bu alandaki delillerle mümkündür.⁶ Hadiselere dair bilgi edinilebilmesi için maddi aleme ait bir cismin yardım etmesi lazımdır. İşte yargıcın hisleriyle idrak ettiği bu şeye “sübut vasıtası” yada delil denmektedir⁷.