Ceza Muhakemesi Hukukunda Yeni Bir Kurum Olarak Seri Muhakeme Yöntemi (CMK m.250)

As a New Institution Quick Trial Method in Code of Criminal Procedure (Code of Criminal Procedure Article 250)

Mustafa Ruhan ERDEM, Candide ŞENTÜRK

Seri muhakeme yöntemi, CMK m.250/1’de sayılan suçlardan dolayı başlatılan ceza soruşturması kapsamında C. savcısının şüpheliye müdafisi huzurunda yaptığı teklifin kabul edilmesi üzerine cezada indirim yapılması yönünde mahkemeye yazılı talepte bulunması durumunda talep doğrultusunda hüküm kurmasını sağlayan bir kurumdur. Seri muhakeme yöntemi, 7188 sayılı “Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile CMK’da yapılan değişiklikle birlikte hukukumuza ilk kez girmiş bir kurum olup, aynı kanunun 31. maddesi ile CMK’ya eklenen geçici m.5/1-c ile 1.1.2020 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Kurumun ceza muhakemesi ilkeleri ve AİHM kararları açısından değerlendirmesini yapmak ve uygulanması için getirilen koşullar ve muhakemenin yürüyüşüne ilişkin ortaya çıkabilecek sorunlara işaret etmek amacıyla kaleme alınmıştır.

Seri Muhakeme Yöntemi, Ceza İndirimi, Ceza Muhakemesi Kanunu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi.

Quick trial method, that regulated in Code of Criminal Procedure (article 250) is an institution that enables the public prosecutor to make a written request to the court for the reduction of the penalty upon the acceptance of the proposal made by the public prosecutor in the presence of his defense counsel within the scope of the criminal investigation initiated for the crimes which listed in 250/1. Quick trial method is an institution that entered into our law for the first time with the amendment made to Code of Criminal Procedure by Law no 7188. According to the Article 31 of the same law with the provisional article, added to Code of Criminal Procedure. Article 5/1-c, and the effective date is 1.1.2020. It has been drafted in order to evaluate the institution in terms of the principles of criminal procedure and jurisdictional decisions of ECHR and to point out the conditions brought for its implementation and the problems that may arise regarding the march of trial.

Quick Trial Method, Remission, Code of Criminal Procedure, European Court of Human Right.

Giriş

Seri muhakeme yöntemi, 7188 sayılı “Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile¹ CMK’da yapılan değişiklikle birlikte hukukumuza ilk kez girmiş ve aynı kanunun 31. maddesi ile CMK’ya eklenen geçici m.5/1-c ile 1.1.2020 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen yeni bir kurumdur. Ayrıca CMK m.250/15 ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların “Adalet Bakanlığı tarafından” çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği de belirtilmiştir. Seri muhakeme yöntemi ile ilgili getirilen düzenlemeler yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkili olduğundan Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmeliğin getireceği düzenlemelerin hangi konuya ilişkin olacağı ciddi bir merak konusudur.

Bu çalışmanın amacı, ilk kez hukuk sistemine giren bu kurumun ceza muhakemesi ilkeleri ve AİHM kararları açısından değerlendirmesini yapmak ve uygulanması için getirilen koşullar ve muhakemenin yürüyüşüne ilişkin ortaya çıkabilecek sorunlara işaret etmek ve bunlara yönelik daha şimdiden bazı çözüm önerileri ortaya koymaktır.

I. Tanım, Amaç, Karşılaştırmalı Hukukta Durum, Ceza Muhakemesi İlkeleriyle İlişki, AİHS ile Uyumu

Seri muhakeme yöntemi CMK m.250/1’de sayılan suçlardan dolayı başlatılan ceza soruşturması kapsamında C. savcısının şüpheliye müdafisi huzurunda yaptığı teklifin kabul edilmesi üzerine cezada indirim yapılması yönünde mahkemeye yazılı talepte bulunması durumunda talep doğrultusunda hüküm kurmasını sağlayan bir kurumdur.