6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nda 7099 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde İcra ve İflâs Hukuku ile İlgili Olarak Ortaya Çıkması Muhtemel Sorunlar
The Problems that may Emerge Related to the Debt Enforcement and Bankruptcy Law in the Context of the Amendments that are made by the Code Nr. 7099 to the Code on the Pledge of Movables in Commercial Transactions
Hakan HASIRCI
1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu, yürürlükte kaldığı süre içerisinde uygulamasının az olması nedeniyle yerini 6750 sayılı Ticari İşlerde Taşınır Rehni Kanunu’na (TRK) bırakmıştır. TRK, kabul etmiş olduğu yeni rehin sisteminin gereklerini karşılamak üzere, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) taşınır rehninin paraya çevrilmesine ilişkin hükümlerinden farklılaşan, yeni bir takip usulü geliştirmiştir.
Buna karşılık, Kanun, doktrinde çokça eleştiriye uğramıştır. Bu eleştirileri karşılamak üzere, 7099 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, TRK’nda yedi madde değişikliğe uğramıştır.
Çalışmamızda, 7099 sayılı kanun ile 6750 sayılı kanun’da yapılan değişiklikler nedeniyle, icra ve iflâs hukuku özelinde ortaya çıkması muhtemel sorunlar ortaya koyulmaya ve bu konularda öneriler sunulmaya çalışılmıştır.
Ticari işletme, Rehin, Taşınır Rehni, Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi.
Because of the lack of effectiveness, Code nr. 1447 is replaced by the Code nr. 6750 on the Pledge of Movables in Commercial Transactions. Code nr. 6750 also accepted a new system of debt enforcement in order to meet the requirements of the new pledge system.
On the other hand, this pledge and debt enforcement system of Code nr 6750 is intensely criticized by the doctrine. In order to meet this criticisms, seven article of the Code nr 6750 is amended by the Code nr 7099. In this article, the possible problems that may emerge after the amendment of the articles of the Code nr 6750 in the context of debt enforcement and bankruptcy law will be determined and some solutions to these problems will be suggested.
Commercial Enterprise, Pledge, Pledge of Movables, Debt Enforcement on the Pledge of Movables.
I. GENEL OLARAK
TRK, teslimsiz taşınır rehni bağlamında yalnızca maddî hukuku değil; aynı zamanda icra hukukunu da ilgilendiren düzenlemeler kabul etmiştir. Kural olarak, bir malın bir alacağı güvence altına almak üzere rehnedilmesi ve bu alacağın ifa edilmemesi durumunda, başvurulması gereken yol; rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yollarından biridir. TRK’nun 7099 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki halinde ise, bir alacağın taşınır rehni ile güvence altına alınması ve borçlunun temerrüde düşmesi halinde, rehnin paraya çevrilmesine ilişkin bu temel yaklaşımdan farklılaşan, “kendine has” takip hükümleri sevk etmişti.
Bu konuda karşımıza çıkan temel düzenlemeler, TRK m. 14 ile Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik5 m. 29 vd. maddeleri idi.
TRK m. 14’ün kabul edilen ilk metni, şu şekildeydi:
