Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Milletvekili Seçimlerine Genel Bir Bakış

Zekeriya YILMAZ

Bu çalışmamızda, 2007 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle dört yılda bir yapılması öngörülen Milletvekili Genel Seçimleri üzerinde durulmakta; bu bağlamda ana hatlarıyla; milletvekili adayı olabilmek ve seçilebilmek için gerekli şartlar, adaylık, adaylığın incelenmesi, aday listelerinin kesinleşmesi, milletvekili sıfatının kazanılması, milletvekilliğinin sona ermesi ve düşmesi gibi konular ele alınmakta ve milletvekili seçimleriyle ilgili olarak kısa ve özet bilgiler verilmeye çalışılmaktadır.

Seçilme Yeterliği, Adaylık, Ön Seçim, Aday Yoklaması, Merkez Yoklaması, Yasama Dönemi, Seçim Dönemi, Seçilme Hakkı, d’Hondt Sistemi, Adaylığın Kesinleşmesi, Adaylıktan İstifa, Adaylara İtiraz, Bağımsız Adaylık, Aday Eksilmeleri, Milletvekili Sıfatı, Milletvekilliğinin Sona Ermesi, Milletvekilliğinin Düşmesi, Yargısal Denetim.

GENEL OLARAK SEÇİMLER VE SEÇİM MEVZUATI DEĞİŞİKLİKLERİ

Halkın belli bir dönem için kendisini yönetecek temsilcilerini belirleyeceği bir araç olan seçimler, demokrasilerin temeli ve “olmazsa olmaz” koşuludur. Özgür ve adil bir seçim sayesinde temsili demokrasi hayata geçirilebilir. Seçimler, demokratik toplumlarda iktidarın kaynağı; yönetim yetkisinin, meşruiyetin temelidir. Demokratik rejimlerin işleyişi ve devamlılığı ancak hür, eşit ve dürüst seçimlerle mümkündür.

Seçimler, demokratik bir toplumun varlığı için zorunlu bir unsurdur; ama tek başına yeterli değildir. Seçimlerin, demokratik meşruluk kazanabilmesi için, değişik görüşleri temsil eden partilerin serbestçe örgütlenebilmeleri ve iktidar yarışı için siyasî rekabetin, her türlü baskıdan uzak, özgürlükçü bir ortamda uygulanabilmesi gerekir. Seçimler, ancak, özgür bir ortamda, genellik, eşitlik ve gizlilik ilkelerine uygun biçimde ve dürüstçe yapıldığı oranda geçerli olur ve iktidara meşruiyet kazandırır. Diğer bir anlatımla, seçimin yapılacağı ortamı, hürriyetler rejiminin bütününden soyutlamak mümkün değildir. Farklı görüşlerin açıklanabildiği ve bu görüşlerin siyasi partiler yoluyla örgütlenebildiği, iktidar yarışı için siyasî rekabetin serbestçe uygulandığı rejimlerde, demokratik seçimlerden söz edilebilir.1

Çok partili demokrasilerde genel seçimlerin amacı, belirli bir süre için (bir seçim dönemi, bir yasama dönemi için), hükümeti hangi partinin kuracağını, yani hangi partinin iktidar olacağını, hangi partinin muhalefet olarak denetim görevini yapacağını belirlemektir. Çünkü iktidar ve muhalefet partileri, bir sonraki seçimde yer değiştirebilirler. Değişiklik, barış içinde, seçim mekanizması yoluyla gerçekleşir. İşte çok partili demokrasinin özü ve erdemi budur.2