Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulunun Yönetim Yetkisi ve Yetki Devri
Management Power and Delegation of Powers by theBoard of Directors in Joint-Stock Partnerships
Gülçin ÇAM
Anonim ortaklıkların zorunlu organı olan yönetim kurulu, ortaklığın iç işlerinde idaresini ve dış ilişkilerinde temsilini sağlar. Yönetim, görev ve yetkileri bütündür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile getirilen en çarpıcı yeniliklerden birisi tek kişilik anonim ortaklık yapılanması olup, tek kişilik anonim ortaklıklarda yönetim kurulunun -kurul ifadesi çoğul olmayı gerektirse dahi- tek kişiden oluşmasıdır. Türk Ticaret Kanunu’ndaki bir başka önemli yenilik, literatürde kurumsal yönetim olarak anılan ve profesyonel bir şekilde çalışan organizasyonlar tarafından yönetim işlevinin yerine getirilmesidir. Anonim ortaklıkta ortaklığa tamamen yabancı, pay sahibi olmayan bir kişi yönetim görev ve yetkisiyle donatılmış olabilir. Anonim ortaklık yönetim kurulunun sahip olduğu bir kısım görev ve yetkilerin devredilmesi yasaklanmıştır. Yönetim kurulu tarafından devredilmesi mümkün olmayan yetkiler dışında kalan yetkiler ise kısmen veya tamamen ortaklardan birine veya üçüncü kişiye devredilebilir. Yönetim yetkisinin devredilmesi ile birlikte yetkiyi devretmiş olan yönetim kurulu üyelerinin sorumluluklarında bazı değişiklikler söz konusu olur iken, yönetim yetkisini devralan ya da devralanların sorumlulukları doğar.
Anonim Ortaklık, Yönetim Kurulu, Yetki Devri, Kurumsal Yönetim, Devredilemez Yetkiler.
As being a mandatory organ of the joint-stock partnerships, the Board of Directors performs the management of internal affairs of the partnership and represents the partnership during its external affairs. The duties and powers in relation to the management are holistic. One of the most attention grabbing changes made in 6102 numbered Turkish Commercial Code is the single-person joint-stock partnership structuring and in the joint-stock partnerships wherein only sole person exist -even if the term “board” requires it to be deemed as a plural term- the board of directors consist of one person. Another significant change made in the Turkish Commercial Code is related with the fulfillment of management function by the organizations working in a profession manner, which is also called as the corporate management in literature. In the joint-stock partnerships, a person who is totally outsider of the partnership can be furnished with the management duties and powers. It is forbidden for the board of directors of a joint-stock partnership to delegate its some of certain duties and powers. Other all duties and powers, except the ones which cannot be delegated by the board of directors can be delegated and transferred partly or as a whole to one of the partners or to any third persons. Along with the delegation of the management power, there are some certain changes on the liabilities of the members of board of directors who had delegated such management powers and accordingly, the legal liability would also born for the persons who had taken over such management powers.
Joint-Stock Partnership, Board of Directors, Delegation of Powers, Corporate Management, Non-Transferable Powers.
Anonim ortaklığın yönetim ve temsili ile görevli ve yetkili olan yönetim kurulu, bu görevleri bizzat yapabileceği gibi kanunun sınırları çerçevesinde, bir veya birden çok üyesi ya da özellikle büyük çaptaki ortaklıklarda ihtiyaç duyulduğu üzere tamamen profesyonel anlamda bu işi meslek edinen kişi ve organizasyonlar aracılığı ile yerine getirebilir.
Çalışmamızda öncelikle bir anonim ortaklıkta yönetimin kavramsal olarak neyi ifade ettiğini açıklayarak yönetim kurulunun organizasyonu hakkında bilgi verilecek ve organizasyon içerisinde yönetim yetkisinin kullanılması kapsamına nelerin girdiği hususunda açıklık getirilmeye çalışılacaktır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda1 yerini henüz bulan kurumsal yönetim2 ile yönetim yetkisinin kullanılması arasındaki sıkı ilişkiden bahsedilecek ve devamında yönetim kurulu yetkilerinin bölünmesi, paylaştırılması ve devredilmesiyle ilgili açıklamalar yapılacaktır. Bu aşamada yeni TTK ile yönetimin devri için şekil şartı olarak hukuk sistemimize giren iç yönergenin hazırlanmasına ve devredilemez görev ve yetkilere dair açıklamalar ile tartışmalara yer verilecektir. Son kısımda, yönetim yetkisinin devrine dayalı olarak ortaya çıkan sonuçlar ve yetki devrinin sona ermesi hususuna değinilecektir.
