Ceza Kavramı, Nitelikleri, Amacı ve Sınıflandırılması

The Concept of Punishment and its Qualifications,Purpose and Classification

Derya ALTINOK VİLLEMİN

İlk çağlardan itibaren, insanların birlikte yaşama eğilimleri, suç ve ceza kavramlarını da beraberinde getirmiştir. Toplum olmanın bir gereği olarak ortaya çıkan bu kavramlar, günümüzde dahi tartışmalara neden olmaktadır. Zaman içinde suçun tanımı ve türleri hızlı bir değişim gösterirken, suça tepki olarak doğan cezanın amacı ve çeşitleri de değişmektedir. Bu çalışmada ceza kavramı, tanımı, nitelikleri ve doktrindeki teoriler ışığında cezanın amacı incelenecektir.

Ceza, Cezanın Nitelikleri, Cezanın Amacı, Cezanın Sınıflandırılması, Ceza Teorileri.

From the early ages, the tendency of people to live together brought crime and punishment concept. These concepts, which emerged as a necessity of being a society, are still causing controversy even today. While the definition of crime and its types has changed rapidly over time, the aim and types of the punishment is also changing. In this study, the aim of punishment will be examined in light of the concept of punishment, its definition, qualities and theories in its doctrine.

Punishment, Qualifications of Punishment, Purpose of Punishment, Classification of Punishment.

İnsanlar birlikte yaşamaya başladıkları ve toplum oldukları andan itibaren toplumsal kurallar da oluşturmuşlardır. Bu kurallar toplumsal yaşamı sürdürebilmek için en temel kurallar olarak doğmuşsa da ilerleyen zamanlarda toplumsal sağlığı, düzeni ve huzuru sağlamaya yönelik düzenlemelerle gelişmiştir. Toplumlar arasındaki savaş ve çatışma durumlarını da yine bu kurallar düzenlemiştir.

Suçun bir tanımı olmadığı zamanlarda bile kavram olarak suç ve ceza mevcuttur. Bir suçun karşılığı her zaman bir ceza olarak karşımıza çıkmıştır, ta ki modern toplumlarda ikili bir yaptırım ayırımına gidilene kadar.

Kusursuz suç ve ceza olmaz ilkesi gereği kusur yeteneğine sahip olmayan kişilerin tipe uygun ve hukuka aykırı bir fiil işlemeleri durumunda cezaya hükmedilmemesi gerekir. Kusur yeteneği bulunmayan, hukuk kuralının anlamını bilebilecek durumda olmayan ya da bildiği halde ona uygun hareket edemeyen kişiye ceza vermek hukuk devleti ilkesine de aykırıdır. Failin tehlikelilik durumuna göre güvenlik tedbirleri uygulanmalıdır.¹ Bu uygulama ceza hukuku yaptırım sitemini iki şeritli bir yola benzetir.² Kimlere ve hangi durumlarda ceza yerine güvenlik tedbirleri uygulanacağı 5237 S. Türk Ceza Kanunu’nda belirtilmiştir. Güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin yasal düzenlemeler de 5275 S. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da sayılıştır.