İdari Yargıda Karşılık (Mukabil) Dava Açılabilir Mi?

Hasan DURSUN

Danıştay’a göre idari yargıda karşılık (mukabil) davaya yer yoktur. Danıştay’ın bu tutumu, kanunkoyucunun iradesine açıkça aykırılık taşıdığı gibi idari yargının doğasına da aykırıdır. Gerçekten de özellikle tam yargı davaları ve bu davaların bir alt türü olan idari sözleşmelerden doğan davalarda karşılık dava esasının kabul edilmesi mutlak bir zorunluluktur. Ayrıca, Danıştay’ın söz konusu tutumu, karşılık dava konusundaki normlara, adalet esasına, yargılama hukukunun doğasına, hukukun ekonomik analizine ve usul ekonomisi ilkesine de aykırılık taşımaktadır.

Karşılık (Mukabil) Dava, İdari Sözleşme, Actio Popularis, Adalet, Hukukun Ekonomik Analizi, Usul Ekonomisi.

Giriş

Danıştay Sekizinci Dairesi, başlıktaki soruyu olumsuz olarak yanıtlamaktadır. Danıştay Sekizinci Dairesinin bu sonuca ulaşmasına yol açan olay şu şekilde gelişmiştir: Davacı, kendisinin görevine son verilmesine ilişkin işleme karşı idare mahkemesine dava açmış, idare mahkemesi de göreve son verme işlemini iptal etmiştir. Bunun üzerine davacı, idare mahkemesine tekrar başvurarak açıkta geçen süreye ilişkin parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesini istemiş, bunun üzerine davalı idare, davacının görevine son verilmesi sırasında ödenen ayrılış tazminatı ile 24 adet Cumhuriyet altınının iadesi istemiyle dava açmıştır. İdare mahkemesi, davacının tazminat istemini kabul ederek ona tazminat ödenmesine karar vermiş, buna karşın, davalı idarenin karşılık (mukabil) davasını görev yönünden reddetmiştir.

Davalı idare, söz konusu idare mahkemesi kararının görev yönünden ret kararına ilişkin kısmının temyiz yoluyla incelenerek bozulmasını istemiştir. İdare mahkemesinin bahsedilen görev yönünden ret kararı, Danıştay Sekizinci Dairesinin 4.5.1993 tarihli ve E. 1992/1194, K. 1993/1957 sayılı kararıyla oybirliği ile onanmıştır. Sekizinci Daire, onama gerçeksinde, ilk derece idari yargı yerlerinde karşılık dava açılamayacağı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanununun (İYUK) 48’inci maddesi uyarınca temyiz dilekçesine verilen yanıtta mukabil temyiz isteminde bulunulabileceğini belirtmiştir.¹

Aşağıda ayrıntılı bir şekilde üzerinde durulacağı üzere Danıştay’ın bu görüşü son derece isabetsiz ve yersizdir.