6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Satıcının Ayıplı Maldan Sorumluluğunun Koşulları(*)

The Conditions for the Seller’s Responsibility From Defected Goods According to the Code on Consumer Protection No: 6502

Emre CUMALIOĞLU

28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girecek ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu ilga edecek olan 6502 sayılı yeni tüketici yasasının, satıcının ayıplı maldan sorumluluğuna ilişkin hükümlerinin ele alındığı bu makalede; yeni yasada getirilen değişiklikler, eski yasa hükümleriyle karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve değişikliklerin uygulamaya getireceği olumlu ve olumsuz yönleri açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle ayıp ihbar süresinin kaldırılması, geç teslimde satıcının sorumluluğu, hatalı montaj ve montaj talimatı vb. hususların incelendiği çalışmada yeri geldikçe 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri de göz önünde bulundurulmuştur.

Tüketicinin Korunması Hukuku, Ayıp, Ayıplı Mal, Satıcının Sorumluluğu, Sözleşmeye Aykırılık.

On 28th of May 2014 The Turkish Code of Consumer Protection no. 4077 was annuled by the new code no. 6502. The new Consumer Protection Code’s articles which are regulating the conditions of the liability of the seller from defected goods brought new aspects to Turkish Law. In this article we will compare the old and the new codes and try to explain new regulations. 

Consumer Protection Law, Defect, Defective Goods, Liability of Seller, Non-Conformity With the Contract.

I. GİRİŞ

Hukukumuzda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu temel olarak üç kanun ve bir uluslararası andlaşmada düzenlenir. Bu düzenlemeler içinde günlük hayatta en sık başvurulan yasa olan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, değiştirilmiş, yeni bir düzenleme kabul edilmiştir. Çalışmamızda, tüketici hukukunda ayıplı maldan sorumluluğun koşullarını, eski 4077 sayılı Kanun (SK) ile yeni 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu¹ karşılaştırarak inceleyecek; yeri geldikçe Türk Borçlar Kanununa (TBK)², Türk Ticaret Kanununa (TTK)³, Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Andlaşmasına (UN Convention on International Sales of Goods -CISG-)⁴ ve 6502 SK.’un temeli olan 25.5.1999 tarihli Tüketici Malları Satım Sözleşmeleri ve İlgili Garantilerin Bazı Yönleri Hakkında 1999/44/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesine (Yönerge) değineceğiz⁵.

II. İNCELEME

Sözleşme konusu maldan, tümüyle ya da gereği gibi yararlanmayı engelleyen eksiklikler, bozukluklar olarak tanımlanan⁷ “ayıp”; malda objektif olarak bulunması gereken niteliklerin var olmamasına (objektif sorumluluk, kanuni tekeffül) ve satıcının bildirdiği (zikir ve vaadettiği) özelliklerin bulunmamasına (sübjektif sorumluluk, akdi tekeffül)⁸ göre ikiye ayrılır⁹. Ayıplı mal teslimi, hukuki niteliği itibariyle, sözleşmenin gereği gibi ifa edilmediği durumlardan biridir, kötü ifadır¹⁰ ve baskın görüşe göre ayıp hükümleri ile hataya, hileye, haksız fiile, sözleşmenin gereği gibi ifa edilmemesine ilişkin hükümler yarışan hükümlerdir¹¹. Ayıptan sorumlulukta satıcı ayıbı bilmese de sorumludur (TBK m.219/II)¹², ancak tazminat talebinde satıcının kusuru aranır.

4077 ve 6502 SK’larda; ayıplı mal ve ayıplı hizmet farklı hükümlerde düzenlenmiştir. 4077 SK.’da ayıplı mala sekiz fıkradan oluşan uzun bir madde (m.4) ayrılmışken, yeni Yasada beş maddede (m.8-12) yer verilmiş ve “Ayıplı Mal” şu şekilde tanımlanmıştır (m.8/I):