Deprem ve Diğer Doğa Olaylarında İdarenin Tazmin Sorumluluğu Var Mıdır?

Mustafa KÖKSAL

ÖZET:

Maalesef son dönemlerde ülkemizde depremle yaşamaya alışmak zorunda kalınmış ve birçok ailenin mağduriyeti söz konusu olmuştur. Depremin ve deprem gibi bazı doğa olaylarının mücbir hal olarak kabulünde şüphe bulunmamakta ise de; son dönemlerde verilen yargı kararlarıyla bu ezber kısmen de olsa bozulmuştur. Çalışmamızda, genel olarak sorumluluk ilkeleri, illiyet bağı ve bu bağı kesen durumlar, özellikle mücbir hal ve deprem gibi doğa olayları karşısında idarenin sorumlu olup olmadığı, idare sorumluysa hangi şartlarda sorumlu olduğu gibi konulara değinilerek, yeri geldiğinde Danıştay kararlarından da örnekler verilip, konu etraflıca anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler: İdarenin Sorumluluğu, Mücbir Hal, Doğa Olayları, Deprem.

A. Genel Olarak

Herkesçe bilindiği üzere, idarenin sorumluluğu, “hizmet kusuru nedeniyle sorumluk” ve “kusursuz sorumluluk” olmak üzere iki ana gruba ayrılmakta olup, idarenin sorumluluğunda kural öncelikle kusur sorumluluğudur. Kusur sorumluluğunda, idarenin kusurunun varlığı şarttır. Diğer sorumluluk türü ise, kusur ilkesinin sosyal adaleti tam anlamıyla karşılayamaması sonucu ortaya çıkan idarenin kusursuz sorumluluğu ilkesidir.

Genel olarak, zararı karşılama sorumluluğunun doğabilmesi için zarar ile idarenin eylem veya işlemi arasında bir illiyet bağının başka bir deyişle neden-sonuç ilişkisinin bulunması gerekir.¹