İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenin Yükümlülükleri

Employer’s Obligations in Occupational Health and Safety

Şafak TÜRKEN

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 2012 yılında yürürlüğe girmesiyle birlikte, ülkemizin iş sağlığı ve güvenliği sistemine bir takım yenilikler dahil edilmiş ve böylece konuya ilişkin uluslararası metinlerle yakalanmaya çalışılan uyum bakımından önemli adımlar atılmıştır.

Ne var ki, 4857 sayılı İş Kanunu’nun konuya ilişkin hükümleri ile bu Kanun’a uygun olarak çıkarılan yönetmeliklerin yürürlükte olduğu dönemde mevcut olan en önemli sorun, yani konuya ilişkin mevzuatın dağınık vaziyette olması, 6331 sayılı Kanun döneminde de varlığını nispeten sürdürmektedir. Kanun bu yanıyla eleştiriye açıktır.

Üstelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin yürürlükten kalkması ile ortaya çıkan durum konuya ilişkin özel kanunun bir an önce yürürlüğe girmesi bakımından bir baskı unsuru yaratmıştır. Bunun bir sonucu olarak, Kanun’da yer yer yürürlükten kalkmış olan Yönetmelikte yer alan düzenlemelerle paralel hükümlere yer vermekle yetinilmiş, bunun ötesine geçmek noktasında Kanun yetersiz kalmıştır.

Öte yandan, iş sağlığı ve güvenliği sisteminin işyerinde olası risk ve tehlikeleri önleyici bir işlev gösterebilmesi amacıyla, Kanun’da işverenler açısından bazı yükümlülükler düzenlenmiştir. İşverenler tarafından bu yükümlülüklere riayet edilmesi ve risk ve tehlikelerin önlenmesi içinse, mevzuatta iç ve dış denetim mekanizmaları öngörülmüş olup, bu denetimlerin özellikle devlet kurumları tarafından ciddiyetle yerine getirilmesi Kanun’un önleyici amacına ulaşması bakımından hayati önem arz etmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği, İşverenin Yükümlülükleri, İş Kazası ve Meslek Hastalığı, Örgütlenme, Risk Değerlendirmesi.

With the enactment of the Law on Occupational Health and Safety No. 6331 in 2012, a number of reforms have been incorporated into the occupational health and safety system of our country and important steps have been taken to ensure compliance with international texts on the subject.

Nevertheless, during the period when the provisions of the Labor Law No. 4857 concerning the subject matter and the regulations issued in accordance with these provisions were in force, the most important problem was the disorganisation of the legislation related to the issue. This problem partially persists in the period of Law No. 6331. In this regard, Law No. 6331 is open to criticism.

Moreover, desuetude of the Regulation on Occupational Health and Safety has created a pressing element for the enactment of the special law on the subject as soon as possible. As a consequence of this, the Law is partly parallel to the repealed Regulation, and it is not capable to go beyond this.

Besides, some liabilities of the employers have been laid down in the Law so that the occupational health and safety system can function to prevent possible risks and dangers in the workplace. In order to ensure compliance with these liabilities and to prevent risks and dangers, internal and external inspection mechanisms are foreseen in the legislation. These inspections are of vital importance to success of the Law regarding its preventive objectives, which have to be fulfilled in a serious spirit especially by government institutions.

Occupational Health and Safety, Obligations of the Employer, Industrial Accidents and Occupational Diseases, Organization, Risk Assessment.

Giriş

Üretim ve sanayi faaliyetlerinin artışıyla birlikte, iş kazası ve meslek hastalıkları sebebiyle maddi ve manevi anlamda zarara uğrayan işçi sayısı da artış göstermiştir. Bu olumsuzluklar yalnızca işçiyi değil, kaçınılmaz olarak, onun ailesini de etkilemekte olduğundan sosyal bir sorun halini almıştır. Tabii bu durum yalnızca işçi tarafının mağduriyetine yol açmamakta aynı zamanda çalışma ortamına zarar da vermektedir.

Bu gibi nedenlerle, yasa koyucu iş kazalarına ve meslek hastalıklarına mümkün olduğu kadar engel olmak amacıyla işçi ve işverenlere yönelik olarak belirli yükümlülükler getirmiştir. İşverenin bu yükümlülüklere uymaması durumunda, hukuki ve cezai sorumluluğu söz konusu olacaktır.

Biz de çalışmamızda, öncelikle iş sağlığı ve güvenliği kavramını açıklamaya çalışacak ve ardından ülkemizde konu ile ilgili ne gibi yasal düzenlemelere yer verildiğini ele alacağız.