Hekimin Öldürme ve Yaralama Suçlarından Sorumluluğu

The Physician’s Responsibility for Manslaughter and Injury

Serpil ÖZCAN

Günümüzde teknolojik gelişmelerle birlikte tıp alanında çok hızlı ilerlemeler görülmektedir. İletişiminde bu hızlı gelişmelere dahil olmasıyla birlikte, insanların sağlıklarına kavuşma beklentileri son derece yükselmiş ve “hekimin iyileşme garantisi vermemesi” kaidesi unutulmuştur. Buna paralel, hekimler aleyhine şikayet ve dava süreçleri de ciddi oranda artmıştır. Bu durum hekimlerin uzmanlık tercihlerini dahi etkiler boyuta gelmiştir. Böylesi bir durumda, hukuka uygun tıbbi müdahalenin varlığı, tüm zamanlardan daha çok önem arz eder olmuştur. Ceza hukuku bağlamında hekimin öldürme ve yaralama suçlarından sorumluluğunu ele alacağımız çalışmamızda, öncelikle tıbbi müdahale ve hukuka uygunluk koşullarını irdelemek sureti ile hekimin, mesleği gereği karşılaştığı olaylarda cezai sorumluluğunun ortadan kalkacağı durumlara açıklık getirilmeye çalışılacaktır.

Öldürme, Tıbbi Müdahale, Yaralama, Hukuka Uygunluk Nedenleri, İhmali Davranış.

Nowadays with the surge of technological developments the field of medicine seems to be growing faster than ever. With the involvement of rapid developments in communication, people’s expectation of rehabilitation of their health has considerably increased and they have forgotten that “the physician does not establish a healing guarantee” to their patients. Parallel to this, complaints and lawsuits against physicians have increased in serious numbers. This situation has even affected the preferences of physicians in choosing their field of specialization. Thereby, the presence of lawful medical intervention has become more important than ever. In the context of criminal law, while considering the responsibility of physicians for the acts of manslaughter and injury, this article will try to clarify the conditions of lawful medical intervention and legal compliance, thereby identifying the situations when physicians’ criminal liability are lifted.

Manslaughter, Medical Intervention, Injury, Causes of Legal Compliance, Negligent Offenses.

GİRİŞ

Hekimin hastaya müdahalesi kasten adam yaralama suçunu oluşturur. Lakin hastanın rızası var ise bu tıbbi müdahale olacaktır. Doğası gereği tıbbi müdahalelerin insan vücudu üzerinde şekillenmesi nedeniyle yaratacağı etkide bu nedenle son derece önemlidir.

Bilinen ilk çağlardan itibaren gerek iksir, sihir gibi yöntemlerle gerekse de doğanın sunmuş olduğu mucizevi bitkilerle insanlar tedavi edilmeye çalışılmıştır. Ne var ki hekimlerin üstüne düşen görevin kutsallığı kadar tıp mesleğinin riskleri nedeniyle ilk çağlardan itibaren hekimin tıbbi müdahale nedeniyle cezai sorumluluğu her daim var olmuştur. Bilinen ilk yasal düzenleme Babil İmparatoru Hammurabi tarafından oluşturulmuş olan “Hammurabi Kanunlarında” görülmektedir. Hekimin cezai sorumluluğu, ortaya çıkan sonuca göre belirlenmektedir. Hasta sağlığına kavuşursa herhangi bir cezai sorumluluk doğmazken, hasta hayatını kaybeder veya sağlığı tehlikeye girerse hekimin cezai sorumluluğu gündeme gelmektedir.

Günümüze kadar, birçok medeniyette, benzer düzenlemeler görülmüştür. Bugün ise bilimin hızlı ilerleyişi nedeniyle insanların sağlığına kavuşmalarına yönelik beklentileri son derece yükselmiştir. Genel kaide olan “hekimin iyileşme garantisi vermemesi” kuralı, basında çıkan haberler ve iletişimin son derece hızlı olduğu günümüzde hastalar tarafından unutulmuştur. Bu durum şikayet ve davaların kat ve kat artmasına neden olduğu gibi hekimlerin uzmanlık sınavlarındaki tercihlerini dahi etkiler boyuta gelmiştir.