Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre
 Hakem Yargılaması

New Rules in Internal Arbitration Procedure According to Civil
Procedure Code

Serhat SARISÖZEN

Tahkim, milletlerarası uyuşmazlıklarda en etkili alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden biridir. Her ne kadar taraflar, iç hukuka ilişkin uyuşmazlıkları için tahkime gitmeyi tercih etmese de hukuk muhakemeleri kanunları iç tahkime ilişkin ayrıntılı hükümler içermektedir. İç tahkime ilişkin kurallar, yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda da ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’yla gerek Milletlerarası Tahkim Kanunu gerekse tahkime ilişkin uluslararası düzenlemeler arasında uyum sağlanmıştır. Bu çalışmada Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre yapılan hakem yargılamasını ele aldık.

İç Tahkim, Hakem Yargılaması, Hakem.

Arbitration is one of the most effective alternative dispute resolution methods in international disputes. Although, parties do not prefer to go to arbitration for their internal disputes, civil procedure codes includes detailed internal arbitration rules. Internal arbitration rules is arranged in new Civil Procedure Code No.6100 in detail. CPC no.6100 ensured the harmonization with International Arbitration Code and International arbitration rules. In this article we studied the arbitration procedure according to Civil Procedure Code.

Internal Arbitration, Arbitration Procedure, Arbitrator.

§ Giriş

Toplum içinde yaşayan bireyler, sadece eğitim ve sağlık alanında değil, hukuk alanında da -adli yargının geç sonuçlanması ve aleni olması gibi birçok nedenden ötürü- yargısal faaliyetlerini kendileri yürütmek isteyebilirler; yargının özel kişilerce görülmesi ve söz gelimi özel mahkemelerin kurulması fikri kulağa çok iyi gelmese de tahkim müessesesi bu ihtiyacın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır¹.

Yeni hukuksal düzenlemelerin yapılmasına duyulan ihtiyaç, yeni beklentilerin çıkmasıyla oluşmaktadır; tahkim de tüm dünya üzerinde olduğu gibi ülkemizde de birtakım değişikliklerle gelişimini sürdürmektedir². Tahkime yönelik hukukumuzdaki en önemli değişiklik şüphesiz 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzda yer alan tahkime ilişkin hükümlerdir. Bu hükümler, gerek Milletlerarası Tahkim Kanunuyla gerek tahkime ilişkin uluslararası düzenlemelerle uyumludur. Bu çalışmada, Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre yapılan hakem yargılaması ele alınarak; tahkim kavramı ve uygulama alanı, hakem yargılaması öncesi hakemlerin seçimi, hakem yargılamasında geçerli usul ilkeleri, hakem yargılamasında davanın açılması, tahkikat, deliller, tahkimde geçici hukuki koruma tedbirleri ve hakemin kararı incelenecektir.

Tahkim, kanunun yasaklamadığı konularda taraflar arasında doğmuş veya doğacak anlaşmazlıkların bir sözleşme veya kanun hükmü uyarınca Devlet yargısına başvurulmadan taraflarca veya kanunla doğrudan doğruya seçilmiş olan veya tarafların veya kanunun yetki tanıdığı şahıslarca ve mercilerce tayin edilmiş bulunan kimseler aracılığıyla çözümlenmesidir³. Özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkların mahkemeler dışında tahkim yolu ile çözümü, tarafların yapacağı bir tahkim anlaşması ile mümkün olup; tahkim anlaşması uyarınca uyuşmazlığı gidermek için görevlendirilen kişilere de hakem denir⁴.