Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İş Akdinin Sendikal Nedenlerle Feshi

Termination of Employment Contract on Grounds of Syndicate Causes

Hatice Esra SALTOĞLU ARAP

Sendikal fesih, kötü niyetli feshin bir türü, dürüstlük kuralının ihlalinin somut bir görünümüdür. Ülkemizce taraf olunan uluslararası sözleşmeler ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmeleri Kanunu hükümleri ile işçinin sendikal nedenle feshe karşı korunması, sendikal özgürlüklerini kullanmasından ötürü iş akdinin feshedilmesinin önüne geçilmesi, her türlü önleme rağmen iş akdinin sendikal nedenle feshedilmesi halinde işçinin etkin hukuki çözüm yöntemleri ile haklarını elde etmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada sendika hakkı ve özgürlüğü kavramlarına kısaca değinildikten sonra sendikal fesih kavramı Yargıtay kararları çerçevesinde incelenecek, sendikal feshin hüküm ve sonuçlarına değinilecektir.

Sendika Hakkı, Sendikal Özgürlükler, Sendikal Nedenlerle Fesih, Sendikal Fesih Karinesi, Sendika Temsilcisinin Sendikal Feshe Karşı Korunması, Sendikal Feshin Sonuçları, İş Güvencesi Tazminatı, Sendikal Tazminat, Sendikal Feshin Cezai Boyutu.

A malicious termination type the syndicate termination is a concrete visualization of the violation of good faith. International conventions which our country is a party and provisions of Syndicates and Collective Labor Agreements Law no. 6356 are aiming to protect the worker against termination on grounds of syndicate causes, preventing the termination of employment contract due to use of syndicate freedoms, ensure the worker have rights with effective legal solution methods in case of termination of employment contract on grounds of syndicate causes in spite of any kind of measures. In this paper syndicate termination concept will be investigated within the frame of Supreme Court decisions after briefly indicating syndicate right and freedom concepts, provisions and results of syndicate termination will be mentioned.

Syndicate Right, Syndicate Freedoms, Termination on Grounds of Syndicate Causes, Presumption of Syndicate Termination, Protection of Syndicate Representative Against Syndicate Termination, Results of Syndicate Termination, Employment Security Compensation, Syndicate Compensation, Penal Dimensions of Syndicate Termination.

Giriş

İşçinin feshe karşı korunması, keyfi muamelelere maruz bırakılmasının önüne geçilmesi, iş hukukunun en temel amaçlarından biridir. İşçinin feshe karşı korunmasında, çalışma hakkı güvence altına alınmaktayken, sendikal feshe karşı korunmasında, çalışma hakkının yanı sıra, sendikal özgürlükleri de güvence altına alınmaktadır.

Sendika özgürlüğü, Anayasa’nın “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” bölümünde yer alan “Sendika kurma hakkı” başlıklı 51’inci maddede düzenlenmiştir. İşçiler, anayasal olarak güvence altına alınmış sendikal özgürlüklerinin gereği olarak, sendika kurma, diledikleri sendikaya üye olma veya olmama, sendikal faaliyetlerde bulunma haklarına sahiptirler. Sendika özgürlüğü ile iş güvencesi hükümleri, birbiri ile doğrudan bağlantılı olup, işçinin sendikal özgürlüklerinin korunması, ancak iş güvencesi hükümleri gereği işçinin feshe karşı korunması yoluyla olabilecektir.1

Sendikal nedenlerle iş akdinin feshedilmesi, ülkemizde yaygın olarak görülen, ancak açık açık ifade edilmeyen bir fesih nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Sendikal fesih karineleri somut olayın koşulları doğrultusunda hâkimin kanaatleri ile ortaya çıkarılabildiğinden, bu fesih türünün ispatının zordur. Bu sebeple sendikalılaşma oranı giderek azalmakta, sendikal özgürlüklerin kullanılması bu vesileyle engellenmektedir. Çünkü işverenler sendikaları, işyerlerindeki otoritelerine müdahale eden kurumlar olarak görmekte ve işçilerinin sendikal örgütlenmelerine hoş gözle bakmamaktadırlar.2 Sendikal örgütlenmeyle; ücret, sosyal haklar bakımından iyileşme, çalışma şartlarının düzenlenmesi gibi düzenlemelerle işverene ek mali yükümlülükler yüklenebilme olasılığı, işverenin sendikal özgürlükleri engelleme yönündeki çabasının en önemli nedenidir.3