Almanya ve Tahkim Kurullarına Genel Bir Bakış
Altan HEPER
Almanya uluslararası ekonomik uyuşmazlıklarda tahkim yeri olarak gittikçe artan bir biçimde tercih edilen ülke olmaktadır. Almanya tahkim kurullarında en fazla tercih edilen ülkeler içinde beşinci sırayı almaktadır. Avrupa Parlamentosu’nun tahkim kurullarıyla ilgili bir araştırması bunu kanıtlamaktadır. Almanya geleneksel olarak tahkim kurullarının çalıştığı ülkeler olan İngiltere, Fransa, İsveç ve İsviçre’nin hemen peşinden gelmektedir. Almanya’da hali hazırda hakeme verilen uyuşmazlıkların önemli bir kısmı milli nitelikli olmasına rağmen, Alman tahkim kurullarının uluslararası düzeyde kabulü artmaktadır. Almanya’da tahkim kurullarında uzmanlaşan hukukçuların sayısında son zamanlarda önemli bir artış görülmektedir. Bu hukukçular çeşitli konulara ilişkin geniş bilgileriyle olduğu kadar kültürlerarası iletişimdeki yetenekleriyle de dikkati çekmekte ve bu özellikler, uyuşmazlığı gidermeyi kolaylaştırmakta ve uyuşmazlığın ortadan kalkmasını hızlandırmaktadır.2
Devlet Mahkemeleri Yerine Ticari Tahkim Kurulları
AB ve ABD arasındaki Serbest Ticaret Antlaşması (TTIP) nedeniyle sürdürülen müzakerelerde yatırım tahkim kurulları konusundaki tartışmaları bir kenara bıraktığımızda, bir işletme için ticari tahkim kurulları, devlet mahkemeleri önünde uyuşmazlığın giderilmesi için önemli bir alternatif olmaktadır. Taraflar bizzat kendileri yargılamayı şekillendirebilmektedir. Bu bağlamda taraflar, kural olarak genel kabul gören Paris’teki Uluslararası Hakem Mahkemesi (ICC) veya Hakem Kurulları İçin Alman Kurumu (Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit), Hamburg’daki German Maritime Arbitration gibi hakemlik kurumlarına yönelmektedir. Bunun dışında özel emtia gruplarıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar için de özel tahkim kurulları mevcuttur. Sonuç olarak, bir ilam gibi bağlayıcı olan ve icra edilebilir bir hakem kararı ortaya çıkmaktadır.
Alman Hukukunda hakem usulü için modern ve uluslararası alanda kabul gören UNCITRAL- Model yasasına göre çalışılmakta ve Alman hukuku, taraflara büyük ölçüde esneklik ve hukuk güvenliği sunmaktadır. Taraflar ihtilafı çözmekte kullanılacak dili ve kimlerin hakem olacaklarını, yargılamanın nerede yapılacağını belirlemektedir. Hakemlerin seçimlerinde belirli nitelikler, özellikler, örneğin teknik bilgi rol oynamaktadır. Hakemlerin hukukçu olması zorunlu değildir.
