Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İşe Alımlarda Kadınlara Ayrılan Kontenjanın Meşruiyeti – Yargı Kararı

Bernd HOLZNAGEL,Erdal YERDELEN,Irene SCHLINDER

I. SORUN

17 Ekim 1995’te Avrupa Birliği Adalet Divanı (Lüksemburg) medyada çok büyük yankı uyandıran bir karar verdi. “Kalanke Kararı1” (davacısının adına binaen), kamu hizmetinde kadınlara kontenjan uygulamasının sonunun ne olabileceğine işaret eden bir kararla, olasılık dâhilindeki sonuçları bir kez daha ortaya koymuştur. Bu sorunun Almanya’da yıllardan beri Anayasal açıdan hararetli bir şekilde tartışılıyor olması2, söz konusu kararın yakın plana alınması için yeter sebep teşkil etmiştir. Söz konusu hukukî sorun yine Bağımsız Hansestadt Bremen Eyaleti’nde kamu hizmetinde boş olan bir kadroya birinin istihdam edilmesi sırasında gündeme gelmiştir.

Durum özetle şudur: Park ve Bahçeler Müdürlüğü’nün boş kadrosu için 90’lı yılların başında iki aday, Bay Kalanke ve Bayan Glissmann’dır. Her iki aday da bu konuda diploma sahibi mühendislerdir ve yıllardır bu işle bilfiil ilgilenmiş kişilerdir. Adaylar arasında seçim yapılırken, Alman Anayasası’nın 33. maddesinin 2. fıkrasına göre, kural olarak, bu seçim kamu hizmetinin tüm alanlarında uygunluk, kabiliyet, iş verimi (başarı) kriterlerine göre yapılır. Bu ölçütlere göre Bay Kalanke ve Bayan Glissmann esas olarak aynı mesleki yetkinliğe sahip kişilerdir; bu sebeple Anayasa’da belirtilen kriterlere göre bu iki kişiden birini seçmek mümkün olmamıştır. Bu nedenle ilgili seçimi, yardımcı kriterlere göre yapılmak zorunda kalınmıştır3. Bunun uygulamadaki anlamı, meslekteki tecrübe4 (meslekte geçen süre) ve diğer sosyal durumların dikkate alınmasıdır. Bu iki kritere (tecrübe ve sosyal durum) göre seçim sonucu, Bay Kalanke lehine olmalıdır. Çünkü Bay Kalanke, 17 yıldır Hansestadt Bremen’de kamu hizmetindedir ve Bayan Glissmann’ın görev süresi ise 15 yıldır. Bay Kalanke’nin bakmakla yükümlü olduğu 2 çocuğu ve eşi vardır. Bayan Glissmann’ın eşi ise malî açıdan kendisine bağımlı değildir. Bu sebeplerle kadroya Bay Kalanke atanmıştır.

Kalanke Olayında Beklenmeyen Gelişmeler

Bremen Eyalet Eşitlik Kanunu (BEEK) m. 4/2’ye göre “Kadınların, boş bir kadroya iş başvurularında aday olmaları ve diğer aday erkekle aynı mesleki yeterlilikte bulunmaları hâlinde, eğer ilgili alanda, kadınlar erkeklerden sayı olarak az ise kadınların tercih edilmeleri zorunludur. (Yani o hizmette %50 erkek ve %50 kadın olmalıdır.) BEEK m. 4/5’e göre bu eşitlik maaş, ücret ve diğer haklar dikkate alınarak hesaplanır. Bremen Devlet Memurları Kanunu m.52’ye göre Bay Kalanke’nin kadroya alması için Personel Komisyonu’nun onayı gereklidir5.