İnternet Kanununun 8. Madde Çerçevesinde Erişimin Engellenmesi Kararı

Sperrungsanordnung im Rahmen des Art. 8 des Internet-Gesetzes

Özdem ÖZAYDIN

İnternet giderek hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmakla birlikte, internet üzerinden yapılan veri trafiğinde suç işlenmesinin de gün geçtikçe arttığını görmekteyiz. İnternet üzerinden gerçekleştirilen hukuka aykırı fiiller eskiden değişik kanunlar vasıtasıyla önlenmeye çalışılırken, kanun koyucu 2007 yılında özel bir kanuni düzenleme getirerek, İnternet Kanunu olarak adlandırdığımız 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu” yürürlüğe sokmuştur. İlgili Kanun internet süjelerinin sorumluluk ve yükümlülüklerini belirlediği gibi, internet vasıtasıyla yayınlanmış olan içerikler suç olarak karşımıza çıktığında, bunlar ile nasıl mücadele edilebileceğini göstermektedir. Bu çerçevede özellikle 8. madde kapsamında ele alınan koruma tedbiri mahiyetinde ve idari tedbir niteliğinde olan iki adet erişimin engellenmesi kararı önümüze çıkmaktadır. Çalışmamızda bu maddeyi özellikle ne şekilde anlaşılması gerektiğini açıkladıktan sonra, detaylı bir şekilde değerlendirme süzgecinden geçirmeye çalışarak, kanun koyucunun özellikle hangi hususları tekrar gözden geçirmesi gerektiğine ilişkin ipuçları vermeye gayret gösterdik.

İnternet Kanunu, Temel Hak ve Özgürlükler, İnternet Özgürlüğü, İnternet Süjeleri, Erişimin Engellenmesi Kararı, Orantılılık İlkesi

Verbunden mit der Tatsache, dass das Internet ein unverzichtbarer Bestandteil unseres Lebens geworden ist, sehen wir, wie die Zahl der Straftaten unter Verwendung des Internets immer mehr zunimmt. Während man die Begehung rechtswidriger Handlungen über das Internet früher mit Hilfe von verschiedenen Gesetzen abzuwehren versuchte, hat der Gesetzgeber im Jahre 2007 ein spezielles Gesetz verabschiedet. Bei diesem Gesetz handelt es sich um das „Gesetz mit der Nummer 5651 über die Regelung von Publikationen im Internet und die Bekämpfung von Straftaten, die mittels dieser Publikationen begangen werden“ („”). Dieses Gesetz bestimmt nicht nur die Aufgaben und Verantwortungen der einzelnen Akteure im Internet, sondern zeigt uns auch die Art und Weise der Bekämpfung der strafbaren Internetinhalte auf. In diesem Rahmen kommt insbesondere Art. 8 des in Rede stehenden Gesetzes zum Tragen, mit dessen Hilfe die strafprozessuale sowie die verwaltungsrechtliche Sperrungsanordnung vollzogen werden kann. In der vorliegenden Arbeit wird dargelegt, wie diese Norm zu verstehen ist. Sodann wird diese Norm einer Bewertung zugeführt, in deren Rahmen versucht wird, dem Gesetzgeber Anhaltspunkte für eine nochmalige Überprüfung bestimmter Umstände zu geben.

Internet-Gesetz, Allgemeine Rechte und Freiheiten, Internetfreiheit, Internet-Akteure, Sperrungsanordnung, Verhältnismäßigkeitsgrundsatz

İnternet, dünya üzerine yayılmış milyonlarla ifade edilen sayıdaki bilgisayarların birbirine bağlanması ile oluşan çok geniş yapıdaki bir ağı ifade etmektedir.¹ İstatistiklere göre 2013 yılında Türkiye’de 36,6 milyon ve 2014 yılında 41 milyon insan interneti aktif olarak kullanmışlardır. Tahmine göre 2019 yılında Türkiye’de interneti kullanan insan sayısı 56 milyona çıkacaktır.² Buna karşılık dünyada 2014 yılında interneti 2,9 milyar insan kullanmışken, 2019 yılında yapılan tahmine göre bu rakam 3,9 milyara çıkacaktır.³ Verilerden görüldüğü üzere internet kullanımı birçoğumuzun hayatında vazgeçilmez bir yere sahiptir ve internetin hayatımızdaki önemi giderek artacak gibi görünmektedir. Ancak bununla birlikte, gün geçtikçe internet üzerinden gerçekleştirilen hukuka aykırı ve cezalandırmayı gerektiren fiillerin de artacağı tahmin edilebilir.

Türkiye’de 2005 yılında ADSL altyapısının yaygınlaşması ve internet kullanan insan sayısının da artmaya başlamasıyla birlikte, internet sitelerine erişimin engellenmesi ve internet içeriğine müdahale de çoğalmıştır. Önceleri bu müdahaleleri önlemeye yönelik tedbirler Türk Ceza Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu vasıtasıyla gerçekleştirilmişken, internete yönelik olan herhangi bir özel kanuni düzenleme yürürlükte değildi.⁴ Bu kanunlardaki düzenlemeler internetin taşımış olduğu bazı özellikler nedeniyle çoğu zaman yeterli olmamaktaydı.

Bu nedenle internet üzerinden yapılan veri⁵ trafiğinde, internet⁶ süjelerinin yükümlülük ve sorumluluklarını belirleyebilmek ve internet ortamında gerçekleştirilen yayınlar suç oluşturduğunda, bunlarla mücadele edebilmek adına 4 Mayıs 2007 tarihinde “5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”, 23.5.2007 tarihli ve 26530 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Günümüzde 5651 sayılı Kanun Türkiye’de internete ilişkin en temel kanunu oluşturmaktadır.⁷