Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hileli ve Taksirli İflas Suçları

Crimes of Fraudulent and Negligent Bankruptcy

Uğur ERSOY

Hileli ve taksirli iflas suçlarına uygulamada sıkça rastlanmaktadır. Bu açıdan iflas suçları denildiğinde akla ilk olarak hileli ve taksirli iflas suçları gelmektedir. Söz konusu suç tipleri hakkında doğru tespitlerde bulunulabilmesi için sadece ceza hukuku bilgisi yeterli olmayıp aynı zamanda icra-iflas hukukunun uzmanlık gerektiren çoğu ayrıntısı hakkında da bilgi sahibi olunması gerekmektedir. Bu bağlamda çalışmada yeri geldikçe icra-iflas hukukuyla ilgili kavramlara değinilerek bu kavramların ifade ettikleri anlamlar ortaya konulmaya çalışılacak ve konuyla ilgili çözüm önerileri sunulacaktır.

Hileli İflas Suçu, Taksirli İflas Suçu, İflas, Tacir, Müflis.

Crime of fraudulent bankruptcy and crime of negligent bankruptcy are frequently encountered in practice. In this respect, when bankruptcy crimes are mentioned, crime of fraudulent bankruptcy and crime of negligent bankruptcy come to mind firstly. In order to enable accurate detections about these types of crimes, knowledge of Criminal Law is not enough; it is necessary to dominate most of the details of Enforcement and Bankruptcy Law which require expertise. In this context, when the occasion arises, concepts about Enforcement and Bankruptcy Law will be mentioned and it will be assessed how these concepts should be understood.

Crime of Fraudulent Bankruptcy, Crime of Negligent Bankruptcy, Bankruptcy, Merchant, Bankrupt.

GİRİŞ

Türk Ceza Kanunu’ndaki (TCK) iflas suçları1, hileli iflas ve taksirli iflas2 olmak üzere iki maddede düzenlenmiştir. TCK’nın 161. maddesinde “hileli iflas” suçuna, 162. maddesinde ise “taksirli iflas” suçuna yer verildiğini görmekteyiz. Hileli ve taksirli iflas suçları, TCK’nın özel hükümler başlıklı ikinci kitabının, kişilere karşı suçlara yer verilen ikinci kısmının, malvarlığına karşı suçlar başlıklı onuncu bölümünde yer almaktadır. Hileli ve taksirli iflas suçlarına, Alman Ceza Kanunu’nun (Al.CK) 283, 283a, 283b, 283c ve 283d maddelerinde de yer verilmiştir3. Benzerliğinden dolayı Alman Ceza Kanunu’nun konumuzla ilgili maddelerine yeri geldikçe değinilecektir4.

765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda da iflas suçlarına yer verilmişti. Söz konusu suçlar, cürümlere yer verilen ikinci kitabın, mal aleyhine cürümler başlıklı onuncu babının dolandırıcılık ve iflas başlıklı üçüncü faslında düzenlenmişti. Kanun’un 506. maddesinde hileli iflas suçu, 507. maddesinde ise taksiratlı iflas suçu yer almaktaydı. Ancak söz konusu maddelerde hangi hareketlerin bu suçları oluşturacağı gösterilmemiş, yalnızca hileli müflisler ve taksiratlı müflisler hakkında verilecek hapis cezalarının alt ve üst sınırları düzenlenmişti. Bu açıdan bakıldığında iflas suçlarını oluşturan hareketlerin neler olduğunun tespit edilmesi için 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) taksiratlı ve hileli iflas hallerini düzenleyen 310 ve 311. maddelerine bakılması gerekmekteydi; başka bir ifadeyle 765 sayılı TCK’nın 506 ve 507. maddelerinde İcra ve İflas Kanunu’nun 310. ve 311. maddelerindeki fiillerin yaptırımları gösterilmiş bulunmaktaydı5. Bu husus birçok sakıncayı da beraberinde getirmekteydi. Bu nedenle 5237 sayılı TCK’nın hazırlanması sırasında kanunilik prensibinin bir yansıması olarak hangi fiillerin suç oluşturduğunun kanunda açıkça belirlenmesi yoluna gidildiği ve Adalet Komisyonu Raporu’nda da ifade edildiği üzere belirlilik ilkesinin bir gereği olarak hangi fiil ve davranışların taksirli ve hileli iflas suçlarını oluşturduğu açık bir şekilde belirtilerek ceza hukukunun güvence fonksiyonuna vurgu yapıldığı belirtilmiştir.

Hileli ve taksirli iflas suçları6, fail tarafından, yasaklanmış risklere girmek suretiyle oluşabilecek malvarlığı kayıplarının önüne geçilmesine hizmet etmektedir; böylelikle alacaklıların alacaklarına kavuşabilmeleri amaçlanmaktadır7. Bütün bunların arka planında, alacaklıların malvarlıklarının soyut olarak tehlikeye girmiş olmasının, cezaya layık bir fiil olduğu düşüncesi yatmaktadır8.