İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun “Failinin Niteliklerine ve Bu Suça İştirake İlişkin” Bir Yargıtay Kararının Düşündürdükleri

Some Thoughts About a Supreme Court Decision Related to the Bid Rigging Crıme on its “Offender” and “Participation” Aspects

Ali Hakan EVİK

Faili açısından özgü suç niteliğinde olup olmadığı hususunda öğretide üzerinde fikir birliği sağlanamayan suçlardan bir tanesi de; Türk Ceza Kanunu’nun 235. maddesinde düzenlenmiş olan ihaleye fesat karıştırma suçudur. Buna karşılık Yargıtay kararlarında istikrarlı bir şekilde “suça sebebiyet veren bazı eylemler açısından özgü suç niteliğinde olduğunu ve bu niteliği itibariyle de dolaylı failliğe müsait olmadığını” belirtilmektedir. Çalışmada; bu kararlardan hareketle söz konusu suçun özgü suç niteliğinde olup olmadığı ve gerçekten de iddia edildiği şekilde dolaylı failliğe müsait olup olmadığı hususları irdelenmektedir. Bazı seçimlik hareketleri açısından özgü suç olduğu ve ihale sürecinde görev alan kimselerin hataya düşürülmesi suretiyle dolaylı faillik kapsamında da işlenebileceği neticelerine ulaşılmıştır. Makalede ayrıca suçla korunmak istenen hukuki yarar, suçun konusu, bu suça iştirakte ortaya çıkabilecek problemlere de değinilmiştir.

Ceza Hukuku, Suç, Ekonomi Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar, İhale, İhaleye Fesat Karıştırma Suçu, Özgü Suç, Özgü Suça İştirak, Dolaylı Faillik.

One of the crimes on which there is no consensus in the doctrine whether or not it is a specific crime, in terms of the perpetrator, is bid rigging, regulated in 235 of the Turkish Penal Code. On the other hand, the supreme court decides in a stable manner “it is a specific crime in terms of some acts causing this crime and thus it is not available for the indirect perpetration. In this study, it is argued that whether this claim is right or not on the basis of these decisions. As a result, it is thought that this crime can be admitted as specific crime in terms of perpetrator for some optional movements, so thus it may be committed in the scope of indirect perpetration, by the persons who are in charge of the process and dropped to the fault. In the article also the problems that may arise from the legal benefit to be protected by regulation of this crime, the subject matter of crime, and participation have been discussedare.

Criminal Law, Crime, Crimes Relating to Trading, Economy and Industry, Tender, Bid Rigging, Specific Crime, Participation to the Specific Crime, Indirect Perpetration.

GİRİŞ

Bugün öğretide; her suçun mutlaka bir failinin (suçlunun) yani hukuka aykırı tipik eylemi gerçekleştiren bir kimsenin var olduğu, olması gerektiği hususunda tam bir görüş birliği bulunmasına karşın, “suçlu” deyiminden ne anlaşılması gerektiği, suçun failinin özelliklerinin (niteliklerinin) nelerden ibaret olması gerektiği gibi hususlarda ise bir uyuşmazlık söz konusu olup, konu hakkında farklı farklı görüşler bulunmaktadır¹.

Benzer bir uyuşmazlık, bugün itibariyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) düzenlenen pek çok suçun failinin niteliği açısından Türk Öğretisinde de mevcuttur. Örneğin; TCK’nın yürürlüğe girmesinin üzerinden yaklaşık on bir yıl geçmiş, bu zaman zarfında “İhaleye Fesat Karıştırma Suçu” ile ilgili pek çok eser kaleme alınmış olmasına rağmen, bu suçun “özgü suç” niteliğinde olup olmadığı hususunda hâlâ birbirinden çok farklı görüşler ileri sürülmektedir.

Bu tespitimize, Yargıtay’ın ilgili ceza dairesi de yeni tarihli bir kararında; “5237 sayılı TCK'nın 235. maddesinde ihaleye fesat karıştırma halleri yasa koyucu tarafından tahdidi olarak sayılmış olup, maddede sayılan seçimlik hareketlerin ya da faillik durumunun genişletilmesinin anılan Yasanın 2. maddesindeki kanunilik ilkesine aykırılık teşkil edeceğinde bir kuşku bulunmadığı, her ne kadar bir kısım öğretide özgü suç olarak kabul edilmese de (…)”² şeklindeki yorumuyla katılmaktadır.