Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Gemi Yakıtı Sözleşmesi 2001: Amaç, Kapsam ve Uygulama Alanı Gemi Yakıtı Sözleşmesi 2001: Amaç, Kapsam ve Uygulama Alanı

2001 Bunker Convention: Purpose, Extent, Scope of Application

Cüneyt SÜZEL

Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararının Hukuki Sorumluluğu Hakkında Milletlerarası Sözleşme 2001 yılında imzalanmıştır. Sözleşme milletlerarası hukukta 21/11/2008 tarihinde yürürlük kazanmıştır. Türkiye bu sözleşmeye taraf olmuş ve sözleşme 12/12/2013 tarihinde Türkiye hakkında yürürlük kazanmıştır. Sözleşme, Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili 1992 tarihli Uluslararası Sözleşme, kapsamına dâhil olmayan gemilerin yakıtlarından kaynaklanan kirlenme zararının ve bu zararın önüne geçilmesi amacıyla alınan önleyici tedbirlerden kaynaklanan masrafların tazminini düzenlemektedir. Dolayısıyla, tankerden kaynaklanan yakıt kirliliğinin tazminine 1992 tarihli Sözleşmesi’nin hükümleri uygulanacaktır. 2001 tarihli Sözleşme’nin amacı tanker niteliğinde olmayan gemilerden kaynaklanan yakıt kirliliğinin tazmininin yeknesak kurallarla düzenlenmesini sağlamaktır. Petrol Kirliliği Zararının Tazmini için Bir Uluslararası Fonun Kurulması ile İlgili 1992 tarihli Uluslararası Sözleşme ile tesis edilen Fon’un bir benzeri 2001 tarihli Sözleşme anlamındaki zarar için öngörülmemiştir. Bu sebeple, 2001 tarihli Sözleşme’de sorumluluk yalnızca geminin sicile kayıtlı malikine yüklenmemiştir. Geminin sicile kayıtlı maliki ile birlikte kiracı, yönetici ve işleten de kirlenme zararından sorumlu kişiler arasında kabul edilmiştir. Sözleşme’ye dünya gemi gros tonilatosunun %92.58’ine karşılık gelen toplam 83 Devlet taraftır. İstatistiklerden de görüldüğü üzere Sözleşme, gemi yakıtından kaynaklanan kirlenme zararına uygulanacak kurallar bakımından milletlerarası deniz ticaret hukukunu birleştirmiştir.

Gemi Yakıtı, Tehlikeli ve Zararlı Maddeler, Petrol Kirliliği, Kirlenme Zararı, Önleyici Tedbir.

International Convention on Civil Liability for Bunker Oil Pollution Damage has been signed in 2001. The Convention has entered into force on 21 November 2008. Turkey is one of the contracting states of the Convention since 12 December 2013. The Convention regulates the compensation of the pollution damage and the costs of preventive measures caused by the bunkers of the ships which have not been subject to International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage, 1992. Therefore, the provisions of the 1992 Convention shall be applicable to the bunker pollution damage arising from the tankers. The aim of the 2001 Bunker Convention is to fill the deficiency relating to the compensation of bunker pollution damage caused by non-tankers. 2001 Bunker Convention is only one-tiered, in other words, the Convention does not institute a Fund similar to the one established by International Convention on the Establishment of an International Fund for Compensation for Oil Pollution Damage, 1992. Therefore, 2001 Bunker Convention does not channel the liability only to the registered owner. Registered owner, bareboat charterer, manager and operator of the ship are jointly responsible to the injured parties. The 2001 Bunker Convention has been ratified by 83 States which hold 92.59% world fleet tonnage. As the statistics clearly indicates, 2001 Bunker Convention unifies the international maritime law on liability for bunker oil pollution damage.

Bunker Oil, Hazardous and Noxious Substances, Oil Pollution, Pollution Damage, Preventive Measures.

I. Giriş

Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararının Hukuki Sorumluluğu Hakkında Milletlerarası Sözleşme1 (“2001 Yakıt Sözleşmesi”) Uluslararası Denizcilik Örgütü (“IMO”) bünyesinde2 hazırlanmış ve 23/3/2001 tarihinde Londra’da imzalanmıştır. 2001 Yakıt Sözleşmesi milletlerarası hukukta 21/11/2008 tarihinde yürürlük kazanmıştır3. Çalışmanın yayıma hazırlandığı tarihte dünya gemi gros tonilatosunun (“GRT”) %92.58’ine karşılık gelen toplam 83 Devlet 2001 Yakıt Sözleşmesi’ne taraftır4. Sayısal veriler dikkate alındığında Sözleşme’nin düzenlediği alan bakımından milletlerarası hukuku büyük oranda birleştirdiği görülmektedir.

Türkiye, 2001 Yakıt Sözleşmesi’ne katılma belgesini tevdi makamına 12/9/2013 tarihinde ibraz etmiş5 ve Sözleşme Türkiye hakkında 12/12/2013 tarihinde yürürlük kazanmıştır6. Bu çalışmanın amacı, 2001 Yakıt Sözleşmesi’nin uygulama alanının ortaya konulması ve sözleşmede öngörülen sorumluluk rejimi ve zorunlu sigorta hakkında değerlendirme yapılmasıdır.

II. Kirlenme Zararının Tazmin Edilmesine İlişkin Önceki Tarihli Sözleşmeler

Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme 29/11/1969 tarihinde kabul edilmiştir7. Bu Sözleşme, 27/11/1992 tarihli Protokol ile8 esaslı bir şekilde değiştirilmiştir. 1992 tarihli Protokol ile değiştirilen Sözleşme’nin, bundan böyle Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme, 19929 (“1992 Petrol Sözleşmesi”) adını taşıyacağı öngörülmüştür [Protokol m.11 f.2].