Alman Ceza Hukukuna Göre Aramadaki Temel ve Güncel Sorunlar

Kerem ÖZ,Wolfgang WOHLERS

I. SUNUM PLANINA GENEL BAKIŞ

İbraz dışındaki elkoyma tedbirleri, soruşturma/kovuşturma makamlarının elkoyulması gereken eşyayı fiilen el altında bulundurmasını şart koşmaktadır. Bunu sağlamak amacıyla genellikle bir arama işleminin de yapılması gerekmektedir. Eğer elkoyma tedbiri anlatılıyorsa, arama tedbirlerinden de muhakkak bahsedilmesi gerekir. Aşağıda, ilk olarak arama tedbirinin hizmet edebileceği amaçlara yönelik bazı şeyler anlatacağım ve ayrıca Alman ceza muhakemesi hukukuna göre arama tedbirinin konusu olabilecek objeler hakkında bir şeyler söyleyeceğim. Sonrasında ise, arama tedbirinin şartlarını ayrıntılı biçimde ele alacağım. Bu noktada, arama kararının maddi şartlarının yanında yetki konusunun da açıklanması gerekecektir. Burada son olarak, arama kararının icrasında dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınacaktır. Pratik olarak özellik arz eden önemli konular başlığı altında tesadüfen elde edilen deliller inceleyeceğim ve online arama konusunu tekrardan ayrıntılı olarak anlatacağım. Nihayet son bölümde, usulüne uygun yapılmayan aramaların hukuki sonuçlarına ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

II. ARAMA TEDBİRİNİN AMAÇLARI VE OBJELERİ

Alman Federal Anayasa Mahkemesi, Alman hukukunda aramanın tanımını yapmıştır. Ceza muhakemesi hukukunda da bu tanımın tatmin edici olduğu kabul edilmektedir. Bu tanım uyarınca aramalarda, devlet makamlarının belirli bir hedefe ve amaca yönelik kişi veya eşyayı araması söz konusudur. Mahkemeye göre bu arama işlemi, bir olayın soruşturulmasına hizmet edebileceği gibi, amacı doğrultusunda, bir şeylerin açığa çıkmasını da sağlayabilir.¹

Alman hukukunda aramanın iki amacı olduğu kabul edilmektedir:² Arama, şüphelinin yakalanmasını sağlayabilir – bu ihtimalde yakalama araması söz konusudur – veya ispat araçlarının ya da iz ve emarelerin ortaya çıkarılmasına hizmet edebilir. Ve bu da, arama ve elkoyma tedbirlerinin sıklıkla niçin bir bütün olarak görüldüğünün sebebidir.