Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre
 Vakıf Kuruluşu ve Vakıfların Mal Varlıkları

Establishment and Assets of the Foundation According to Provisions of
 Turkish Civil Code

Murat DOĞAN

Türk Hukukunda mal topluluğu niteliğindeki tek tüzel kişilik tipi vakıftır. Vakıf, belirli bir amaç için yeterli ölçüde mal tahsisiyle kurulur.

Vakıf, ne zaman tüzel kişilik kazanmasının istendiğine göre resmi senet veya ölüme bağlı tasarrufla kurulur.

Vakıf gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulabilir. Kamu hukuku tüzel kişilikleri mahiyetleri gereği vakıf kuramazlar. Siyasi partiler, sendikalar, ticaret şirketleri (çalışanlar ve işçileri lehine ayırdıkları yardım akçesi ile), dernekler vakıf kurabilirler. Vakıfların vakıf kurması ise, işin mahiyetine aykırılığı sebebiyle kabul edilemez.

Ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıflarda, vakfedenin ölümüne kadar cayması mümkündür. Resmi senetle kurulan vakıflarda da, tüzel kişilik kazanana kadar vakıftan cayma mümkün olmalıdır.

Vakfa, amacını gerçekleştirmesi için daha kurulurken mutlaka mal ve hak tahsis edilmesi gerekir. Taşınmaz ve taşınır mallar, intifa hakkı, alacak hakkı, fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar, para ve menkul kıymetler gibi devredilebilir nitelikteki malların; aktifi ve pasifiyle, bir mal varlığının bütününün tahsisi ile vakıf kurulabilir. Kazanılması veya gerçekleşmesi ihtimallere bağlı olan, halihazırda varlığı söz konusu edilemeyen değerlerin tahsisi ile vakıf kurulamaz.

Vakfın tüzel kişilik kazanabilmesi için, tahsis edilen malların imkânsız olmaması, kullanılmalarının veya bulundurulmalarının emredici kurallara, hukuka, ahlâk ve adaba aykırı olmaması; tahsis konusunun belirli olması ve vakfın amacını gerçekleştirmeye yeterli olması gerekir.

Vakıf kuranın sağlığında hüküm doğurmak üzere kurmak istediği vakfa tahsis ettiği mal ve haklar amacı gerçekleştirmeye yeterli bulunmamışsa, vakfın tescil talebi reddedilir, tahsisi öngörülen mal ve haklar başka bir vakfa tahsis edilemez, vakfedenin mal varlığında kalır.

Vakfın tüzel kişilik kazanabilmesi mahkemeden tescilin talep edilmesi ve bu talep üzerine verilecek karar neticesinde vakfın mahkeme nezdinde tutulan sile tescili ile mümkün olur. Bu tescil kurucu niteliktedir.

Vakıf, Kuruluş, Malvarlığı, Tahsis, Cayma.

In Turkish Law, the only type of judicial/legal personality has the characteristics of assets community is foundation. The foundation is established by allocating sufficient amount of goods for a specific purpose.

The foundation is established with public deed or testamentary disposition, determined by desired time to gain legal entity.

The foundation can be established by natural or judicial persons. Public legal entities can not establish foundations in accordance with their nature. Political parties, trade unions, corporations (with aid funds for employees and workers), and associations can establish foundations. Establishing foundation by foundations cannot be accepted because contrary to the nature.

Foundations established with testamentary disposition, it is possible to retract until the death of the founder. Foundations established with public deed, it should be possible to retract until the acquisition of legal personality.

Assets or rights must be allocated to foundation when it is still establishing, to perform its purpose. The foundation can be established with allocation of immovable and movable property, usufruct, right to claim, rights on art and ideas, transferable property such as money and securities; and whole of a asset, with active and passive. A foundation can not be established with the allocation of values that are not already available, depending on the probability of being earned or realized.

In order for the Foundation to acquire legal personality, allocated goods should not be impossible, use or possession of the allocated goods shall not be contrary to the mandatory rules, rules of law, morality and adherence; the subject matter of allocation has to be specific and must be able to fulfill foundation’s purpose.

If the allocated goods and rights is not sufficient to realize the purpose of the foundation that founder’s desire is to be effective on his health/life, the request for registration of the foundation shall be rejected. The property and rights foreseen to be allocated shall not be transferred another foundation and remain in the property of the founder.

In order for the foundation to be able to gain legal personality, registration should be demanded from court and according to the decision of the court the foundation is and must to register to registry held in court. This registration is constituent.

Foundation, Establishment, Assets, Allocation, Retract.

GİRİŞ

Türk Hukukunda mal topluluğu niteliğindeki tek tüzel kişilik tipi vakıftır. Vakıf, belirli bir amaç için yeterli ölçüde mal tahsisiyle kurulur. Tüzel kişilik kazanabilmesi, Kanunun öngördüğü şekle ve esasa ilişkin şartların yerine getirilmesi kaydıyla mahkeme nezdinde tutulan sicile tescil edilmesine bağlıdır. Bu çalışmada tescile kadar gerçekleştirilmesi gereken şekle ve esasa ilişkin şartlar ile kurulmak istenen vakfa tahsis edilebilecek mal varlığı unsurlarını ele alacağız.

I. VAKFIN KURULMASI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Vakfın kurulabilmesi için, gerçek veya tüzel kişi ve/veya kişiler tarafından şekle ve esasa ilişkin bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Öncelikle vakıf kuracak kişi (vakfeden) bu konudaki iradesini, kuruluş işlemiyle ortaya koymalıdır. Vakfın ne zaman tüzel kişilik kazanmasının istendiğine göre resmi senet veya ölüme bağlı tasarrufla ortaya konulacak bu iradenin, özellikle amaç ve tahsis edilen mallara ilişkin bir muhtevası olmalıdır. İkinci olarak, vakıf kuranın bazı şartları haiz olması gerekir. Son olarak, tahsis edilen malların da taşıması gereken şartlar bulunmaktadır.

Vakıf kurma, geçerliliği şekle bağlı bir hukuki işlemdir. Tek taraflı, varması ve yöneltilmesi gerekli olmayan bir irade beyanı vakıf kurma için yeterlidir. Mal tahsisiyle kurulduğu için mal varlığına etki eden bir işlemdir. Bu etki, mal varlığının pasifini artırma şeklinde ortaya çıkar. Bu sebeple borçlandırıcı işlem niteliği taşır.