Alman Sorumluluk Sigortaları ile İlgili Hükümlerin Türk Ticaret Kanunu Açısından Değerlendirilmesi
Evaluation of Provisions Related to German Liability Insurance in Terms of Turkish Commercial Code
İlknur ULUĞ CİCİM,Yunus ALHAN
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun sorumluluk sigortalarını düzenleyen 1473-1486. maddeleri komisyon tarafından hazırlanırken Almanya’da 30/5/1908 tarihinde kabul edilen ve çeşitli tarihlerde değişikliğe uğramış bulunan Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu (VVG) esas alınmıştır. 2008 yılında VVG’de önemli değişiklikler yapılmasına rağmen, 6102 sayılı TTK bu değişikliklere değinmemiştir.
Çalışmamızda 2008 tarihli Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu’nun sorumluluk sigortaları ile ilgili hükümleri TTK açısından değerlendirecek, isteğe bağlı sorumluluk sigortaları ve zorunlu sorumluluk sigortalarındaki benzerlik ve farklılıklar ele alınacaktır.
Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Sorumluluk, İsteğe Bağlı, Zorunlu, Sorumluluk Sigortası.
The German Insurance Contracts Law (VVG), which was adopted in Germany on 30/5/1908 and amended at various dates, was taken as the basis by the commission, while the commission was regulating the liabililiy insurance provisions of the Insurance Book of the Turkish Commercial Code No. 6762. Although significant changes were made in the VVG in 2008, Turkish Commercial Code did not mention these changes.
In our study, the provisions of the 2008 German Insurance Contracts Law regarding liability insurance will be evaluated in terms of Turkish Commercial Code and the similarities and differences in voluntary liability insurances and compulsory liability insurance will be considered on.
German Insurance Contracts Law, Turkish Commercial Code, Liability, Voluntary, Compulsory, Liability Insurance.
I. GİRİŞ
2008 tarihli Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu (Versicherungsvertraggesetz-VVG), 23.11.2007 tarihinde kabul edilmiş (BGBI S. 2631) ve 01.01.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2008 tarihli VVG’nin yürürlüğe girmesiyle, 1908 tarihli ve en son 2001 yılında değiştirilmiş VVG yürürlükten kalkmıştır. Bu çalışmamızda Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu’nu ifade etmek üzere “VVG” kısaltması kullanılacaktır. 6102 sayılı TTK’nın sigorta hükümlerine kaynak teşkil eden Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu (a.F.VVG) yürürlükten kalkmış ve yerine TTK’nın yürürlüğe girmesinde dört yıl önce yeni kanun (VVG) getirilmiş olmasına rağmen 6102 sayılı TTK bu değişikliği takip etmemiştir. TTK Komisyonu sigorta hukuku alanındaki yeni hükümleri kaleme alırken ana kaynak olarak Almanya’da 30/5/1908 tarihinde kabul edilen ve çeşitli tarihlerde değişikliğe uğramış bulunan VVG’yi esas almıştır1. TTK’da sigorta hukuku alanında getirilen esaslı yeniliklerden biri sorumluluk sigortası alanında geniş kapsamlı bir düzenlemenin kabul edilmesi olmuştur. Sorumluk sigortaları konusunda TTK 1473-1486. maddelerine ana kaynak olarak kabul edilen hükümler a. F.VVG’nin 149- 158.k maddeleridir. Bizim bu çalışmada inceleyeceğimiz hükümler ise 2008 tarihli VVG’nin 100-124. maddelerindeki düzenlemelerdir. 2008 tarihli VVG’yi incelememizin nedeni TTK kabul edildiğinde VVG’de değişiklik yapılmış olmasına rağmen bu değişikliklerin dikkate alınmaması ve bu sebeplerden dolayı TTK’da ki bir takım düzenlemelerin eksik olmasıdır.
VVG’nin sorumluluk sigortalarını düzenleyen hükümleri Art. 100-124 arasında düzenlenmiştir. Bu hükümleri, TTK’nın sorumluluk sigortalarına ilişkin 1473-1486’ncı maddeleri ile karşılaştırarak özel düzenleme getirilmeyen konular hakkında değerlendirme yapılacaktır.
II. İSTEĞE BAĞLI SORUMLULUK SİGORTALARI HAKKINDA DEĞERLENDİRME
Sorumluluk sigortaları, sigorta ettirene veya başkası yararına sigorta halinde sigortalıya zarar gören kişi tarafından tazminat istemi yöneltilmesi rizikosuna karşı koruma sağlayan sigortalardır. Sigortacı koruma sağlama edimini, haklı tazminat istemlerini ödeyerek sonlandırmak ve böylece sigorta ettireni sorumluluktan kurtarmak, haksız istemlere karşı da sigorta ettirene hukuksal koruma sağlamak yoluyla yerine getirecektir2. İsteğe bağlı sorumluluk sigortalarında sigortacının sorumluluğu kural olarak sigorta bedeli kadardır. TTK 1485, sigortacının sorumluluğunun sigorta bedeli ile sınırlı olacağını belirten TTK 1461 /1’de saymamış olsa bile, sigortacının sözleşmede kararlaştırılan sigorta bedelinden daha yüksek bir sorumluluk altında olmayacağı hususunda tartışma yoktur3. İsteğe bağlı sorumluluk sigortaları TTK m. 1471/1 2. cümlesinde dolaylı bir anlatımla sigortacının kural olarak yalnızca sözleşmedeki sigorta bedeline kadar sorumlu tutulabileceğini öngörmüştür.
