Jacob Grimm’in Almanya’nın Ulus-Devlet Oluşumundaki Katkısı
Jacob Grimm’s Contribution to the German Nation-State Building
Birden GÜNGÖREN BULGAN
Grimm kardeşlerden Jacob Grimm, Almanya’nın ulus-devlet olma sürecinde önemli katkıları olan bir kişilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Kardeşi Wilhelm ile masalların ve eski söylencelerin derlenmesinin yanında dilbilim alanında da önemli katkıları olmuştur. Jacob Grimm kardeşi Wilhelm ile sadece masalları derlememiş, diplomat, kütüphaneci, üniversite hocası ve milletvekili olarak görev yapmıştır. Savigny’nin öğrencisi ve tarihçi hukuk okulunun Germanist akımının temsilcisi sayılan Jacob Grimm, Cermen kaynakların önemini vurgulamaktadır. Grimm, halk ruhunun kaynağını dil ve örf ve adetlerde görmektedir. Grimm, dil ve hukuk arasındaki bağlantıyı Şiirde Hukuk (Von der Poesie im Recht) ve Eski Alman Hukuku (Deutsche Rechtsaltertümer) başlıklı eserlerinde ortaya koymuştur. Şiirde Hukuk adlı kitabında etimolojik bir araştırma yapan Grimm, Eski Alman Hukuku’nda sistematik bir araştırma yaparak dilbilim ve hukuk alanındaki birikimini birleştirmiştir. Kardeşi Wilhelm ile Göttingen’de hem kütüphaneci ve hem de üniversitede profesör olarak çalışan Jacob Grimm, Anayasa’yı kaldıran kral Ernst August’a karşı „Göttingenli Yedili“ olarak anılan oluşum içinde yer almıştır. Jacob Grimm, Frankfurt Parlamentosu’nda Anayasa yapım sürecinde de etkin bir rol oynamıştır.
Jacob Grimm, Tarihçi Hukuk Okulu, Germanist Akım, Dilbilim, Hukukta Şiir.
Jacob Grimm is a distinguished figure who deeply influenced Germany’s nation building. With his brother Wilhelm, Grimm collected fairy tales and legends and made an important contribution to German philology. He not only collected fairy tales with his brother, but also worked as a diplomat, a librarian, a professor at the university and a parliamentarian. He was a student of Savigny and a representative of the Germanist stream of the historical law school. He focused on the German sources of law. Grimm, who found the source of volksgeist in the language and customs, inspected the relationship between language and law in his works „Poetry in Law“ (Von der Poesie im Recht) and „German Legal Antiquities“ (Deutsche Rechtsalterthümer). In both of this works he juxtaposed his knowledge of language with that of law. Having worked with his brother Wilhelm as a librarian and professor at the Göttingen University, he was one of the so-called „Göttingen Seven “against the Prussian King Ernst August, who had abolished the constitution. He also made important contributions to the German constitution formed in the Frankfurt National Assembly.
Jacob Grimm, Historical Law School, Germanist Stream, Linguistics, Poetry in Law.
Giriş
Grimm kardeşler olarak ünlenen Jacob (1785-1863) ve Wilhelm (1786-1859) genellikle masalları ve dil bilimi alanındaki çalışmaları ile bilinir. Ancak onların daha az bilinen yönü hukuk okumuş olmalarıdır. Kardeşlerden büyük olan Jacob hukuk alanındaki çalışmalarıyla da ünlenmiştir. Almanya’da masalları, söylenceleri derlemenin yanı sıra dilbilimi açısından da önemli bir katkı sağlayan Grimm kardeşler tarihçi hukuk okulunun kurucularından Savigny’nin öğrencisi olmuşlardır. Ancak Tarihçi hukuk okulunun Romanist ve Germanist akım olarak ikiye ayrılması sonrasında Grimmler, Germanist akımın temsilcisi sayılmışlardır. Jacob Grimm tarihçi hukuk okulunun Cermen kaynaklara dayandırılması konusunda çalışmalar yapmıştır. Dilbilimi alanındaki çalışmaları hukuk alanındaki çalışmalarını da etkilemiştir. Jacob Grimm’in bu alandaki en önemli eseri Hukukta Şiir’dir (Von der Poesie im Recht). Bir diğer önemli derleme Eski Hukukun Kaynakları (Deutsche Rechtsalthertümer) başlığını taşımaktadır.
Jacob Grimm teorik alandaki çalışmalarının yanında aynı zamanda siyasi olarak da etkin bir kişiliktir. 1808’de Fransa işgali altındaki ve Napoléon’un en küçük kardeşi Jérôme Bonaparte yönetimindeki Kassel’de kütüphaneci olarak Jérôme Bonaparte’ın adını taşıyan kütüphanede çalışmıştır. 1813/14 yılları arasında Kassel’den Fransa’ya kaçırılan eserleri geri getirmekle görevlendirilmiştir.1 1814-1815 Viyana Kongresinde elçilik sekreteridir.2 1815’te ise diplomatik görevine kendi isteğiyle son vermiştir. 1830’da Göttingen’de kardeşi Wilhelm ile hem kütüphaneci hem de üniversite hocası olarak bulunmuştur. Ancak kral Ernst August Anayasa’yı hükümsüz ilan edince, “Göttingenli Yedili” içerisinde yer alan Jacob Grimm’in protesto mektubu nedeniyle görevine son verilmiştir. 1841’de Prusya kralı IV. Friedrich Wilhelm’in çağrısı ile Berlin’e gitmiş, 1848’de ise Frankfurt Parlamentosunda vekil olmuştur. Parlamento’da özellikle özgürlüğe vurgu yapan Jacob Grimm’in Almanya’nın ulus-devlet olma sürecinde teorik katkısının yanında pratikte de etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
1. Jacob Grimm ve Tarihçi Hukuk Okulunun Kurucularından Savigny
Marburg’da Savigny’nin3 (1779-1861) öğrencisi olan Grimm Kardeşlerden Jacob Grimm, Savigny’nin hem öğrencisi hem asistanı olmuştur. 1802/1803 kış döneminde Savigny, Jacob Grimm ile birlikte metodolojik bir açılış dersi yapmıştır. Hatta 1804’te araştırma yapmak için Paris’e gittiğinde Savigny yerini Jacob Grimm’e bırakmıştır. 1805’te Savigny Jacob Grimm’i ünlü eseri Geschichte des römischen Rechts im Mittelalter (Ortaçağ’da Roma Hukuku Tarihi) başlıklı eserini hazırlamasına yardım etmesi için Paris’e yanına çağırmıştır.4
