Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İstinaf Mahkemelerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurusu ve Bu Bağlamda 2247 Sayılı Kanunun 20’nci Maddesinde Değişiklik Yapılması Gerekliliği

Application of the Courts of Appeal to the Court of Jurisdictional Disputes and in This Context Necessity of the Amendments in the Article 20 of Law No. 2247

Ufuk YEŞİL

2247 sayılı Kanun’un 20. maddesinde, temyiz incelemesi yapan yüksek mahkemelere yaptıkları temyiz incelemesi sırasında kararı veren mahkemenin görevsiz olduğunu düşünmeleri halinde görev hususunun netleştirilebilmesi amacıyla Uyuşmazlık Mahkemesine başvuru imkânı tanınmıştır. 20. maddede istinaf mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine başvurularına ilişkin bir düzenlemeye yer verilememesi nedeniyle bu mahkemelerin, faaliyete geçmelerinden sonra yüksek mahkemeler gibi Uyuşmazlık Mahkemesine başvuru yapıp yapamayacakları konusu gündeme gelmektedir. Çalışmada yüksek mahkemelerin Uyuşmazlık Mahkemesine başvuru şartlarıyla, istinaf mahkemelerinin Uyuşmazlık Mahkemesine başvuru yapabilmelerine imkân tanıyacak kanun değişikliğine ilişkin hususlara ver verilmiştir.

Uyuşmazlık Mahkemesi, Temyiz Mercii, İstinaf, Görevsizlik, Yüksek Mahkeme, Bölge İdare Mahkemesi, Bölge Adliye Mahkemesi.

In article 20 of Law No. 2247 it is stated that, the Supreme Courts have the opportunity to apply directly to the Court of Jurisdictional Disputes when reviewing the cases, if they consider that the court’s decision needs to be clarified regarding the lack of competence issues. Since any regulation about the application of the Court of Appeal to the Court of Jurisdictional Disputes has not been arranged in the 20th article as there was for Supreme Courts, the issue whether these Courts can apply to the Court of Jurisdictional Court become a current issue after they start working. In this study, application requirements of the Supreme Court’s to the Court Of Jurisdictional Disputes and necessity of the amendments would be made in the law with regards to the direct applications of the Court of Appeals will be handled.

Court of Jurisdictional Disputes, Court of Appeal, Lack of competence, Supreme Court, District Administrative Court of Appeal, District Civil Court of Appeal.

Giriş

Türkiye'de idari işlemlerin ve eylemlerin hukuka uygunluğunun denetimini sağlamak amacıyla idari rejim uygulanmaktadır. Bu sistemde idarenin faaliyetlerine uygulanan hukuk, idare hukukudur ve idarenin eylemlerinden ve işlemlerinden kaynaklı uyuşmazlıklar, idare mahkemelerince çözülür1.

İdari rejimin uygulandığı hukuk sistemlerinde, birden fazla yargı kolu bulunduğundan, farklı yargı kolları arasında görev ve hüküm uyuşmazlığı çıkması kaçınılmazdır. Ülkemizde bu tür uyuşmazlıkları çözme görevi Uyuşmazlık Mahkemesine verilmiştir. Mahkemenin usul kanunu olan 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunda (UMK), Mahkemeye çeşitli başvuru yolları öngörülmüştür.

Bu başvuru yollarından birisi, temyiz incelemesi yapan yüksek mahkemelerin, inceledikleri dosyada karar veren mahkemenin görevsiz olduğunu düşünmeleri halinde, görevli yargı yerinin belirlenmesi için doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine (UM) başvurmalarına imkân tanıyan ve UMK’nın 20’nci maddesinde düzenlenen yoldur. Başvuru usulünün ihdasındaki amaç, görev uyuşmazlıklarının hızlı şekilde çözümünü sağlamaktır. Çünkü temyiz mercilerinin, dosyayı görev yönünden bozmaları halinde, dosya yeniden ilk derece mahkemesine gönderilecek ve ilk derece mahkemesinin bozma kararına uyması halinde de, görevsizlik kararıyla görevli kabul edilen mahkemeye gönderilecektir. Ancak yerel mahkemenin bozma kararına direnmesi halinde, dosya yeniden temyiz merciine gidecek ve bu durumda ise görevli yargı yerinin belirlenmesini gecikecektir. Bu sebeplerle, hak kayıplarının önlenmesi ve görevli mahkemenin belirlenmesi amacıyla yüksek mahkemelere böyle bir başvuru imkânı tanınmıştır.