Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İş Hukukunda Kadın İşçilerin Gece Çalışması

Night Work of Woman Workers in Labour Law

Baki Oğuz Mülayim

Gece çalışması, iş hukukunda giderek önem kazanan bir kavramdır. Endüstriyel gereklerin yanı sıra sağlık, güvenlik gibi sektörel gerekler de gece çalışmasının yaygınlaşmasına yol açmaktadır. Gece çalışması zor ve yorucudur. İş sağlığı ve güvenliği açısından olumsuz durumlara yol açabilecek niteliktedir. Bu durum gece çalışmasının farklı bir şekilde ele alınıp düzenlenmesi gereğini ortaya çıkarmıştır.Ulusal hukukların yanı sıra uluslararası hukukta da gece çalışmaları düzenlenmektedir. Gece çalışmasına dair koşullar her ülkede yaş, cinsiyet ve işin niteliği bakımından ulusal mevzuat içerisinde düzenlenirken, uluslararası alanda da ortak sosyal politika normları meydana getirilmektedir.Gece kavramı 4857 sayılı İş Kanununun 69. maddesinde tanımlanmaktadır. Buna göre gece çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla on bir saat süren dönem olarak tanımlamaktadır. İş Kanununun 69. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca işçiler gece döneminde en fazla yedi buçuk saat çalıştırılabileceklerdir. İşçilerin gece çalıştırılması yedi buçuk saati geçemeyecektir.1475 sayılı Kanununun 69. maddesinde her yaştaki kadınlar için getirilen yasak, kadın-erkek eşitliği ve bu konuda günümüzdeki gelişmeler dikkate alınarak kaldırılmış, gece çalıştırma yasağı sadece çocuk ve genç işçiler için öngörülmüştür

Gece, Gece Çalışması. Postalar Halinde Çalışma, Çalışma Süreleri.

Night work is a concept that has become even more important recently in labor law. Besides industrial needs, the sectoral needs such as health and security have made night work widespread. Night work is hard and tiring. It might lead to adverse conditions in terms of occupational safety and health. This situation makes it necessary to handle and manage night work in a different way.Night work is also regulated in international law besides national laws. While the regulations for night work are designed in the national law in every country in terms of age, sex and the nature of business, some common social policy norms are created in the international laws.The term of “night” is defined in the article 69 of the law numbered 4875. Accordingly, for the purposes of working life, “night” means the part of the day beginning not later than 20.00 hours and ending not earlier than 6.00 hours, and lasting not longer than 11 hours in any case. In accordance with the third clause of article 69 of Labor Law, at nights employees are worked seven and half hour at most. It is not allowed to be worked more than seven and half hour at night.In the article 69 of Law no.1475, the prohibition put into practice for all ages of women is removed taking the equality of woman and man and the recent developments in this issue into consideration, the night work prohibition has been put into practice just for children and young employees.

Night, Night Work, Shift Work, Working Hours.

GİRİŞ

Günümüzde iş hukukunda işçinin korunması giderek önem kazanan bir kavram olarak öne çıkmaktadır. Ancak genel olarak işçinin korunması gereğinin yanı sıra gece çalışmaları gibi özellik arz eden bir takım çalışmalarda, kadın ve çocukların da içerisinde yer aldığı özel olarak korunması gereken işçiler de bulunmaktadır. Çalışma koşullarının asgari anlamda, bu ihtiyacı karşılayacak şekilde düzenlenmesi önem arz etmektedir. Ulusal mevzuatın yanı sıra uluslararası sözleşmeler ve belgelerde de bu doğrultuda düzenlemelere yer verilmektedir.

1982 Anayasasının 2. maddesinde, cumhuriyetin temel nitelikleri arasında önemli bir yere sahip olan sosyal devlet ilkesi gereğince işçinin korunmasına özel bir önem verilmiştir. Anayasamızın 50. maddesinde ise kimsenin, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamayacağı düzenlenmektedir. Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunur. Bu doğrultuda gece çalışmasının kadın-erkek eşitliği temelinde özel olarak düzenlenmesi ve ancak bu düzenlemelerin ayrımcılık sonucunu doğurmaması gerekmektedir.

Anayasamızda 10. maddesinde ifadesini bulan eşitlik ilkesine 07.05.2004 tarihinde TBMM’de kabul edilen değişiklikle birinci fıkradan sonra gelmek üzere “Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliğin yasama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.” ifadesi eklenerek kadınlara karşı ayrımcılık yapılmaması ve eşit davranma yükümlülüğü anayasal bir ilke olarak düzenlenmiştir1. 1982 Anayasasında 2010 yılında yapılan değişiklik ile bu maddenin ikinci fıkrası ile bu maksatla alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacağına yönelik düzenleme ile kadınlara yönelik olumlu ayrımcılığın, eşitliğe aykırı olmadığı da anayasal güvence altına alınmıştır.