Devlet Memuriyetinden Çıkarma Cezası

Murat BALCI

ÖZET:

Disiplin cezaları, ceza hukukunun değil; idare hukukunun iştigal alanındadır. Fakat idari alanda uygulanan bu yaptırımların ceza hukuk kuralları ile yakın bir ilişki içinde olduğu da ortadadır. Ceza hukuku ilkelerinin disiplin hukukuna ne ölçüde aktarılabileceği ve yine idare hukuku kuralları içinde verilen cezaların ne ölçüde adil olacağı tartışmalıdır.

Bu çalışmada, memuriyetten çıkarma cezası ve bunun hukuki niteliği hususu hem ceza hukuku hem idare hukuku ilkeleri kapsamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası, Disiplin Suçları ve Cezaları, Kanunilik.

Giriş

Devlet, 1982 Anayasasının deyimiyle; “yürütmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri memurlar ve diğer kamu görevlileri eli ile görür.” Yürütülen kamu hizmetlerinin aksamadan işleyebilmesi genel toplum düzenini koruyan ceza kuralları yanında kamu hizmeti düzenini koruyacak kuralları da gerektirmektedir.

İdare, kamu hizmeti düzenini sağlayan kurallar ile memurlar üzerinde ıslah, ikaz bazen de tasfiye mekanizması oluşturmaktadır. Düzene uymayanlar sistem tarafından ya kendine uydurulmakta ya da sistemin dışına itilmektedir. İdare, uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması gibi cezalarla memurunu ıslah ve ikaz etmektedir. Ancak sisteme uyamayacak memurlar bakımında tasfiye yolu uygulanır. Memuriyetten çıkarma cezası, idarenin memurlara mesleki yaşamlarında ve görevlerinde ortaya çıkan, çalıştıkları kurum düzenine aykırı bir takım davranışlarından dolayı vermiş olduğu en ağır disiplin cezasıdır.