Karar Tahlili: Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 25.3.2008 Tarihli ve E. 2008/9-43, K. 2008/62 Sayılı Kararı Işığında Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımı
Cüneyd ALTIPARMAK
ÖZET:
Bu karar incelemesinde, taksir - bilinçli taksir ayrımı, Yargıtayın uygulaması ve doktrindeki görüşler ışığında ele alınmaya çalışılmıştır. Birbirine çok benzer gibi görünen bu iki kavram arasındaki temel farklar, bu yazı da ele alınmış ve uygulamacılara ayırımı kolaylıkla yapabilmeleri için bazı örnekler sunulmuştur.
Taksir ile bilinçli taksir arasındaki temel farkın; taksirde failin öngörülebilir nitelikteki neticeyi öngörmemesi; bilinçli taksir halinde ise bu neticeyi öngörmüş olması mantığından hareket edilmelidir. Bilinçli taksirde; sonuç fail tarafından öngörüldüğü halde istenmemiştir. Gerçekten neticeyi öngördüğü halde, sırf şansına veya başka etkenlere bağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Taksir, Bilinçli Taksir, Olası Kast, Trafik Güvenliği, Sürücü.
Giriş
Taksir kavramı; “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir” şeklinde tanımlanmıştır1. Bilinçli taksir ise; “kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi” hâlinde söz konusu olacaktır. Gerekçe’de belirtildiği üzere; “taksirli suçların belirgin özelliği, icrai veya ihmali şekilde olabilen iradi hareketin varlığı ve kanunî tanımda yer alan unsurlardan birinin öngörülmemiş olmasıdır. Fakat bu öngörmemenin, “gerekli dikkat ve özen” yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla ortaya çıkması gerekir. Çünkü, gerekli dikkat ve özen gösterilmediği için kanunda tanımlanmış olan neticenin gerçekleşeceği öngörülmemiştir. Bu dikkat ve özen yükümlülüğünün belirlenmesinde, failin kişisel yetenekleri göz önünde bulundurulmaksızın, objektif esastan hareket edilir. Nitekim toplum hâlinde yaşamanın güvenli bir biçimde sürdürülebilmesi için, çeşitli alanlarda kişilerin dikkat ve özenli davranmalarıyla ilgili kurallar konmaktadır. İnşaat faaliyeti, sağlık hizmetlerinin yürütülmesi ve trafik düzeniyle ilgili kurallar, dikkat ve özen yükümlülüğüne örnek olarak gösterilebilir.”
Bu karar tahlilinde; taksir ve bilinçli taksir kavramı üzerinde durmaya çalışacağız.
