Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Kısa Çalışma; Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Sayılır mı?

Tevfik BAYHAN

ÖZET:

Kanaatimizce kısa çalışma uygulamasının (yüksek ücretli yöneticiler gibi istisnai çalışanlar hariç) çalışma koşullarında esaslı değişiklik sayılmaması uygun olacaktır. Dolayısıyla kısa çalışma yapabilmek için işçinin muvafakatının alınmasına da gerek bulunmamaktadır. 4447 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelikte yer alan kısa çalışma düzenlemesinde sigortalının muvafakatının alınmasından söz edilmemiştir. İş Kanununda yer alan çalışma koşullarında esaslı değişiklik düzenlemesi genel bir yöntem olup, kısa çalışma sistemi özel bir yöntem öngörerek, işverenin talebi ve Bakanlık İş Müfettişinin uygunluk tespiti üzerine kurulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Kısa çalışma, çalışma koşullarında esaslı değişiklik, muvafakat.

I. Giriş

Kısa çalışma uygulaması, 2008 yılında “İstihdam Paketi” olarak bilinen 5763 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna aktarılmış, 2009 yılında da 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla1 yeniden düzenlenmiştir. Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik ise; 13 Ocak 2009 tarihli ve 27109 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İş Kanununda yer alan çalışma koşullarında esaslı değişiklik düzenlemesine istinaden kısa çalışma uygulamasına başlamadan önce işçinin muvafakatının alınması gerekip gerekmeyeceği hususunda tereddütler oluştuğu görülmektedir. Bu yazımızda; bu konuya kısaca açıklık getirmeye çalışacağız.

II. Kısa Çalışma; Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Sayılır mı?

İş mevzuatında, işçi muvafakatına ilişkin en temel düzenleme “çalışma koşullarında esaslı değişiklik ” maddesidir. Buna göre; “İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21’inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.” Deniz İş Kanununda ve Basın İş Kanununda böyle bir düzenleme yer almadığı gibi, İş Kanununda da bu maddenin gemiadamı, gazeteci veya diğer çalışanlara kıyasen uygulanacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.