Veraset ve İntikal Vergisi Açısından Örf ve âdete Göre Verilmesi Mutat Olan Hediyeler

Gifts Ordinarily Given as Per Customary Practices From the Aspect of Inheritance and Succession Tax

Z. Ertunç Şirin

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun İstisnalar kenar başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının c bendinde yer alan hediyelere ilişkin istisnada “örf ve adet”e yapılan atıf iki açıdan ilginç ve dikkat çekicidir:Birincisi örf ve âdete göre verilmesi mutat olan hediyelerden ne anlaşılması gerektiğidir. Bunun ötesinde, ikinci olarak, örf ve adetlerin bir vergi hukuku kaynağı olarak ele alınmaları ilke olarak söz konusu olmamakla birlikte bu düzenlemede bu ilkeden sapılmış olmasıdır.

Veraset ve İntikal Vergisi, İstisna, Örf ve Adet, Vergi Hukukunun Kaynakları.

The reference made to “customary practices” with respect to the exception for gifts provided under clause (c) of the first paragraph of Article 4 entitled “Exceptions” of the Law on Inheritance and Succession Tax No. 7338 is both interesting and considerable in two aspects:The first consideration is what to be understood from the gifts which are ordinarily given as per customary practices. Further, the second consideration is that, although in principle customary practices are not considered as a source of tax law, this provision diverges from this principle.

Inheritance and Succession Tax, Exception, Customary Practices, Sources of Tax Law.

GİRİŞ

Servet üzerinden alınan vergilerden olan veraset ve intikal vergisinin konusu veraset yoluyla veya başkaca ivazsız bir şekilde el değiştiren servet unsurlarıdır.

Veraset ve intikal vergisinin, tüm vergi gelirleri arasındaki payı geriye doğru 20 yıl içerisinde hiçbir dönem %0,5’in üstüne çıkmamıştır. Bunun nedenini söz konusu vergi için tanınan geniş istisnalarda aramak gerekir. Hatta bu nedenle söz konusu verginin varlık ve haklılık sebeplerini kuramsal olarak ele alan çalışmalarda bu verginin sosyal fonksiyonunun, mali fonksiyonun daha önünde bulunduğuna dair görüşler vardır¹. Bu alandaki bazı çalışmalarda ise veraset ve intikal vergisinin bütçe gelirlerine bu denli düşük bir katkı sunması eleştiri konusu yapılmaktadır².

Nihayet meselenin vergi boyutu dışında, veraset suretiyle intikali bütünüyle bir özel hukuk kurumu olarak reddeden yaklaşımlar da söz konusudur³.