Yabancı Para İpoteğinde Temerrüt Faizi

Ahmet NAR

ÖZET:

Medeni Kanun, kural olarak ipoteğin Türk parası üzerinden kurulmasını kabul etmiştir. Bununla birlikte Kanun belirli koşulların yerine getirilmesi kaydıyla, kredi kuruluşlarına verdikleri kredilere teminat teşkil etmek üzere borçlunun taşınmazı üzerinde yabancı para ipoteği kurulmasına da müsaade etmiştir.

Türk parası veya yabancı para üzerinden kurulan ipoteklerin, alacak bakımından kapsamı MK m. 875’te düzenlenmiştir. Alacağın kapsamına giren unsurlardan birini de temerrüt faizi oluşturmaktadır. Yabancı para üzerinden kurulan anapara ve üst sınır ipoteklerinde temerrüt faizinin oranının belirlenmesi, Türk parası üzerinden kurulan ipoteklere göre bazı özellikler arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yabancı para ipoteği, temerrüt faizi, ipoteğin paraya çevrilmesi.

I. Giriş

İpotek, bir alacağı teminat altına alan, alacak zamanında ifa edilmediği takdirde sahibine ipotek konusu taşınmazı, devletin yetkili organları vasıtasıyla sattırarak, satım bedelinden alacağını öncelikle alma yetkisi veren alacağa bağlı, sınırlı bir ayni haktır¹.

İpotek , kural olarak, miktarı Türk parası ile gösterilen bir alacak için kurulabilir (MK m. 851/f. 1, c. 1). Bununla birlikte Medeni Kanun, belirli koşulların yerine getirilmesi kaydıyla, yabancı para ipoteği kurulmasına müsaade etmiştir. MK m. 851/f. 2’ye göre “Yurt içinde veya dışında faaliyette bulunan kredi kuruluşlarınca yabancı para üzerinden veya yabancı para ölçüsü ile verilen kredileri güvence altına almak için yabancı para üzerinden taşınmaz rehni kurulabilir. Bu hâlde her derecenin ifade ettiği miktar, rehin konusu alacağın tespit edildiği para türü üzerinden gösterilir. Ancak, aynı derecede birden fazla para türü kullanılarak rehin kurulamaz”. MK m. 851/f. 2, incelendiğinde, yabancı para ipoteği kurulabilmesi için beş temel koşulun varlığı gerektiği görülmektedir. Kanun metninden çıkarılan bu koşullar: Bir kredi ilişkisinin varlığı, kredinin yabancı para üzerinden veya yabancı para ölçüsüyle verilmiş olması, bu nitelikteki kredinin yurtiçinde veya yurtdışında faaliyette bulunan bir kredi kuruluşunca verilmesi, ipotek yükünün yabancı para birimi ile belirlenmesi ve ipoteğin kuruluşunda aynı derecede tek para türü kullanılmasıdır. Bu koşulların yerine getirilmesi halinde, tapu kütüğündeki ipotek yükü yabancı para üzerinden veya yabancı para ölçüsüyle gösterilebilir.