Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtirazın Mahiyeti
Cüneyd ALTIPARMAK
ÖZET:
Bu yazıda ceza yargılaması açısından "itiraz" yolu ile talep edilebileceklerin "temyiz" yolu ile istenebilecekleri farkları ortaya konmuştur. Hukukumuzda son değişiklikler ile beraber sıkça gündeme gelen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının mahiyeti ve özellikle bu karara itirazın nasıl olabileceği üzerinde durulan bu yazıda, itiraz içeriğinin temyiz talebinden farklı olduğu, bu düzenleme karşısında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında karşı yapılan itirazın incelemesinin "belirli usulü hükümler çerçevesinde ele alınabileceği" belirtilmiştir. Tüm bunların yanında hükmün açıklanmasının ertelenmesi kararının niteliği üzerinde de bilgiler verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: temyiz, itiraz, hükmün açıklanmasının geri bırakılması
Hukukî bir kurum olarak erteleme bir suç politikası aracıdır. Ertelemenin, “kamu davasının açılmasının ertelenmesi”, “duruşmanın ertelenmesi”, “hükmün ertelenmesi” ve “cezaların ertelenmesi” şeklinde uygulanma biçimleri bulunduğu halde, hukukumuzda bugüne kadar erteleme denildiğinde ilk olarak cezanın infazının ertelenmesi akla gelmekte idi. Cezanın ertelenmesi genel olarak, bir cezanın yerine getirilmesinin belli bir süre geri bırakılmasıdır. Hepsinin de amacı, uygulanacak yaptırımların belli bir süre içinde failin iyi hal göstermesi ve kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getirmiş olması karşısında devletin cezalandırma yetkisinden vazgeçmiş veya ertelemiş olmasıdır. Uzlaşma ya ilişkin hükümler saklı olmak üzere, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar la ilgili olaraksanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, bir yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması demek bütün delillerin toplanması, eylem ve faile bağlı olarak suçun tayini ve uygun bir şekilde ve gerekçeli olarak mahkûmiyet kararı verilmesidir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması , kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder.
Bu tahlilde, daha ziyade “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” kararına karşı itirazın, temyiz gibi yani temyiz içeriğinde olup olamayacağı konusunda ve itirazın içeriği ile mahiyeti üzerinde duracağız. Seçilen karar güncel tarihli olması ve “tartışma” biçimi açısından önemli bir nitelik arz etmektedir.
