Finansal Kiralama Sözleşmesinin Konusu ve Şekli ile İlgili Bazı Düşünceler

Certain Considerations on the Object and Form of Financial Leasing Contracts

Hüseyin Murat Develioğlu

Finansal kiralama sözleşmelerinin düzenlendiği 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu 21 Kasım 2012’de kabul edilmiş ve 13 Aralık 2012 tarihli ve 28496 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiş ve böylece, yine finansal kiralama sözleşmeleri ile ilgili 3226 sayılı Kanun yürürlükten kalkmıştır. Kanunun değişmesi ile beraber, finansal kiralama sözleşmesi, tanımı, tarafları, konusu ve şekli gibi farklı açılardan değişikliğe uğramıştır. Yapılan değişiklikler eski kanun dönemindeki bazı tartışmalara son vermişse de, yine de, 6361 sayılı Kanun döneminde de, bazı tartışmalar doğmuş veya varlığını sürdürmüştür. Bu makalede, bu tartışmalardan paylı mülkiyet payının finansal kiralama sözleşmesine konu olup olamayacağı, finansal kiralama sözleşmesinin konusunun yatırım malı olmak zorunda olup olmadığı ve taşınmazı konu alan ve kiracıya alım hakkı tanınan bir finansal kiralama sözleşmesi yapıldığında, bu sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasının yeterli olup olmadığı konularındaki fikirlerimize yer verilmiştir.

Finansal Kiralama Sözleşmesi, Alım Hakkı, Paylı Mülkiyet Payı, Şekil Şartı, Yatırım Malı.

Financial Leasing, Factoring and Financing Companies Code numbered 6361 entered into force through publication in the Official Gazette dated November 21st, 2012 and numbered 28496 and thus, the Code numbered 3226 on financial leasing agreements has been abolished. After such change, the regulations regarding the financial leasing agreement, its definition, parties, subject and formal requirements are amended. Although the amendments brought an end to certain discussions with regard to the previous code, new discussions arose and some of the old ones remained under the Code numbered 6361. This article includes our opinions on whether the joint ownership shares may be subject to financial leasing agreements, whether the subject of financial leasing agreements shall solely be investment goods and whether it was sufficient that the financial leasing agreements concerning immovable property in which the lessee is granted purchasing rights are concluded in writing as a formal requirement.

Financial Leasing Agreements, Purchasing Rights, Joint Ownership Shares, Formal Requirement, Investment Goods.

Bilindiği üzere, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu (“FFFK” veya “Kanun”) 21 Kasım 2012’de kabul edilmiş ve 13 Aralık 2012 tarihli ve 28496 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun’un yürürlüğe girmesiyle beraber 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu (“FKK”) yürürlükten kalkmıştır. Finansal sektörde görülen değişiklikler ve uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçlar neticesinde FKK’daki düzenlemelerin, bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin çalışmalarını güvenilir ve etkin bir şekilde yapmaları için yeterli olmadığı, bunun sonucunda da bahse konu şirketlerin günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilen yasal düzenlemeler çerçevesinde çalışabilmeleri ve kuruluş ve faaliyetlerinin tek bir kanun çatısı altında düzenlenmesi amacıyla yeni bir kanun hazırlandığı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun genel gerekçesinde ifade edilmiştir.

Finansal kiralama sözleşmesi, Kanun’da, tanımı, tarafları, konusu ve şekli gibi farklı açılardan değişikliğe uğramıştır. Bu değişiklikler konusunda da, birçok bilimsel çalışma yapılmıştır. Bunlardan biri de mensubu olduğum üniversitede 9 Nisan 2016 tarihinde düzenlenen “Bankacılık Dışı Finans Hukuk Sempozyumu” etkinliğidir. O etkinlikte yaptığım “Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı ve Unsurları” başlıklı sunum sonrasında yapılan tartışmalar, üç farklı konu üzerinde durulması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bunlar, “taşınmaz üzerinde paylı mülkiyet söz konusu olduğunda, bu payın finansal kiralama sözleşmesine konu olup olamayacağı”, “finansal kiralama sözleşmesinin konusunun yatırım malı olmak zorunda olup olmadığı” ve “taşınmazı konu alan ve kiracıya alım hakkı tanınan bir finansal kiralama sözleşmesi yapıldığında, alım hakkı ile ilgili sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasının yeterli olup olmadığı” konularıdır.

Aşağıda, öncelikle finansal kiralama sözleşmesine ve konusuna kısaca değinilecek ve akabinde de tartışma yaratan konulardaki görüşlerimiz açıklanacaktır.