Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Anayasa Yargısının İşlevleri

Ferhat Uslu

Anayasa yargısı demokratik hukuk devletinde çok önemli işlevler üstlenmektedir. Bu işlevler: anayasanın üstünlüğünü sağlamak, demokrasiyi korumak ve geliştirmek, hukuk devleti ilkesini korumak ve geliştirmek, hak ve özgürlükleri korumak ve geliştirmek, yasama sürecine bireylerin katılımını sağlamak olarak sıralanabilir.

Anayasa Yargısı, Anayasa Yargısının İşlevleri, Anayasanın Üstünlüğünü Sağlamak, Demokrasiyi Korumak, Hukuk Devleti İlkesini Korumak, Hak ve Özgürlükleri Korumak, Yasama Sürecine Bireylerin Katılımını Sağlamak.

Judicial Review undertakes very important functions in the democratic constitutional state. These functions: ensuring the supremacy of the constitution, protecting and improving of Democracy, protecting and improving of the Principle of the rule of law, protecting and improving of the rights and freedoms, ensuring the participation of individuals to the legislative process.

Judicial Review, Functions of Judicial Review, Ensuring the Supremacy of the Constitution, Protecting of Democracy, Protecting of the Principle of the Rule of Law, Protecting of the Rights and Freedoms, Ensuring The Participation of Individuals to the Legislative Process.

GİRİŞ

Anayasa yargısı günümüzde çok karmaşık ilişkiler ağı haline gelmiş devlet1 için son derece önemli işlevler üstlenmektedir. Anayasa yargısının, özellikle seçimle işbaşına gelen ve dolayısıyla meşruluğunu doğrudan doğruya seçmenlerin iradesinden alan yasama organının işlemlerini denetlemesi ve onun yetkilerini sınırlandırması bağlamında kimi meşruiyet tartışmaları ortaya çıkabilmektedir2. Ayrıca aynı tartışmalarda anayasa yargısının gerekliliği de söz konusu olabilmektedir. Ancak en başta anayasa yargısının, meşruiyetini, büyük ölçüde yerine getirdiği işlevlerden alması3, bunları, anayasa yargısının meşruiyeti ve bu kurumun gerekli olup olmadığı tartışmalarında eksen bir konu haline getirmektedir. Her birisi ayrı birer makale yazılabilecek genişlikte olan anayasa yargısının meşruluğu ve anayasa yargısının bir hukuk sisteminde gerekliliği konularında sağlıklı bir sonuca varabilmek için, anayasa yargısının işlevlerinin açıklığa kavuşturulmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan, anayasa yargısının işlevleri sadece anayasa metni ile sınırlı kalmayıp4, anayasal ve siyasi sisteme büyük ölçülerde etki edebilmektedir. Dolayısıyla anayasa yargısının işlevleri hem hukuki alanda hem de siyasi alanda gözlenebilir5. Ancak bu makalede böyle ikili bir ayrım yapılmadan anayasa yargısının işlevleri bütünlükçü bir yaklaşımla anlatım konusu yapılacaktır.

I. ANAYASA YARGISININ İŞLEVLERİ

Anayasa yargısı ile ilgili yapılan bir tanımlamada anayasa yargısının kapsamına giren konular; kanunların anayasa uygun olup olmadıklarına karar vermek, özellikle temel hak ve özgürlüklerle ilgili olarak bireylerle devlet arasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak ve devlet organları arasında çıkabilecek uyuşmazlıklara bakmak olarak sayılmıştır6. O halde anayasa yargısının işlevleri şöyle sıralanabilir7: