Romanya Medeni Hukukunun Güncel Durumu Hakkında Düşünceler: Yeni Romanya Medeni Kanunu

Univ. Christian ALUNARU

Ekim 2012’de Avusturya-Türk Hukuk Haftası kapsamında sunduğum tebliğde Osmanlı İmparatorluğunun ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Romanya Medeni Hukukunun gelişimindeki etkilerinden bahsetmiştim. Bu etki büyük anlam ifade etmektedir; zira bugünkü Romanya’yı temelini teşkil eden önemli eyaletler yüzyıllar boyunca komşu imparatorlukların himayesi altında bulunmuş ya da o imparatorluğun bir parçası olmuştur.

Transilvanya ve Bukowina 1918 yılına kadar Avusturya-Macaristan İmparatorluğuna aitlerdi. 1869’da birleşen Moldova ve Eflak ise 1877’ye kadar Osmanlı İmparatorluğu himayesinde kalmışlardır. Banat ise 16. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından işgal edilmiş ve başkenti Temeşvar olan bir paşalığa dönüştürülmüştür. Banat Osmanlı-Avusturya savaşına son veren Pasarofça Barış Antlaşmasından sonra (1718) Avusturya’ya bırakılmış 1918’den itibaren ise kısmen Romanya, kısmen Sırbistan topraklarına katılmıştır. Tuna nehri ve Karadeniz arasında kalan bölgede yer alan Dobruca ise 1417’de Osmanlı’ya katılmış ve 1878 yılında yapılan Berlin Kongresi’nde kuzey Dobruca Romanya’ya dahil olmuştur. 1913’de imzalanan Bükreş Barış Antlaşmasıyla Dobruca’nın güney kısmı da Romanya sınırları içinde kalmış; ancak 1940 yılında imzalanan Krayova Antlaşması ile Güney Dobruca’yı Bulgaristan almıştır.

Bu durum Romanya medeni hukukunun varlığını büyük ölçüde etkilemiştir. Ancak bundan daha da öte hayat anlayışı, mantalite, dil ve halkın günlük yaşamı, hatta belli bir zamana kadar bazı şehirlerin ve köylerin yapısı ve devlet yapılanması üzerindeki etkisi daha büyüktür.