Yurt Dışında Vergi İncelemesi -türkiye’nin Yapmış Olduğu Vergi Konularında Bilgi Değişimi Anlaşmaları ile Oecd Modeli’nin Karşılaştırılması-
Tax Examinations Abroad-A Comparison Between The OECD Model and Information Exchange Agreements Signed by Turkey-
Yasemin CANGÜLOĞLU
Uluslararası ticaretin yaygınlaşması ile beraber, hem zararlı vergi rekabetini önlemek hem de mükellefleri takip edebilmek oldukça güçleşmiştir. Bu durum ise vergi idarelerini, uluslararası anlamda işbirliği yapmaya itmiştir. Bu bağlamda devletler ikili anlaşmalar ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ve vergi konularında bilgi değişimi anlaşmalarının yanı sıra, bir devletin egemenlik sahası içerine girerek vergi incelemesine katılma imkânına da kavuşmuşlardır. Türkiye, Bermuda ve Jersey ile imzalamış olduğu Vergi Konularında Bilgi Değişimi Anlaşmaları çerçevesinde, yabancı bir vergi idaresi yetkilisinin kendi ülkesinde vergi incelemesine katılacağını kabul etmiş ve böylece, uluslararası anlamda işbirliğine imza atmıştır. Tüm bu uluslararası gelişmeler çerçevesinde OECD’de Vergi Konularında Bilgi Değişimi Hükümlerinin Uygulanması Hakkında Kitapçık hazırlamış ve kitapçığın altıncı bölümünde yurt dışı vergi incelemesi çalışmasına yer vermiştir.
Bu çalışmamızda, Türkiye’nin imzalamış olduğu Vergi Konularında Bilgi Değişimi Anlaşmalarına göre yurt dışında vergi incelemesinin, OECD tarafından hazırlanan kitapçığın, yurt dışında vergi incelemesi adlı çalışmasına uygun olup olmadığı saptanmaya çalışılacaktır.
Yurt Dışında Vergi İncelemesi, Vergi Konularında Bilgi Değişimi Anlaşmaları, OECD, Bermuda ve Jersey.
As a result of international trade progress, it has become difficult to avoid tortious tax competition as well as to pursue tax payers. These circumstances push tax administrations to make international cooperations. In this regard, governments recently have got the opportunity to join tax examination of another country by getting involved its sovereignty, alongside bilateral agreements, prevention of double taxation agreements and information exchange agreements on tax matters. Turkey accepted joining of a foreign tax administration officer to tax examination procedure in its own country by making Information Exchange Agreements on Tax Matters with Bermuda and Jersey, thus it has entered into international cooperation. As part of these international improvements, OECD prepared a Manual on the Implementation of Exchange of Information Provisions for Tax Purposes on tax matters and emphasized the tax examination abroad in its 6th chapter.
In this work, it will be examined that whether tax examination abroad bases on information exchange agreements -on tax matters- signed by Turkey are inaccordance with tax examination abroad work made by the OECD.
Tax Examinations Abroad, Agreement on Exchange of Information on Tax Matters, OECD, Bermuda and Jersey.
Günümüzde ulusal ekonomilerin özgürleşmesi ile beraber birçok devlet yabancı yatırımlara ve dış kaynaklı sermayelere kapılarını açmıştır. Tüm bu gelişmeler OECD’yi önce zararlı vergi rekabeti ile mücadeleye daha sonra ise bu amaçla vergi idareleri arası işbirliği ve mali saydamlık konuları üzerine çalışmaya itmiştir1. Bu yaklaşım OECD üyesi olan ülkeler dışında, bu birliğin üyesi olmayan ülkeler tarafından da paylaşılmakta ve ülkelerin bu alandaki çalışmaları da gün geçtikçe artmaktadır2.
Bu gelişmeler devletleri, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları yanı sıra, vergi konularında bilgi değişimi anlaşmalarını da imzalamaya itmiştir. Hatta devletler bir adım daha ileri giderek, imzalamış oldukları bu anlaşma metinlerinin içerisinde yurt dışında vergi incelemesine ilişkin düzenlemelere de yer vermiştir. Bu sayede, başka bir devletin egemenlik sahası içerisine girerek, vergi incelemelerine katılma imkânına da kavuşmuşlardır.
Yurt dışında vergi incelemesi, talep üzerine ve iç hukukun tanıdığı sınırlar içerisinde kalmak suretiyle, bir devletin, yabancı bir devletin vergi inceleme yetkililerine, kendisinde yapılan vergi inceleme sürecine katılmasına izin vermesiyle gerçekleştirilen bir inceleme yöntemidir3.
