Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Aşırı Yararlanma

Over-Utilization

Yargı BİLGİÇ

Liberal hukuk sistemlerindeki Borçlar Hukuku'nun en temel ilkelerinden olan sözleşme özgürlüğünün gereği taraflar kendi aralarında sözleşme yaparken edim ve karşı edimlerini serbestçe belirleyebilecek olup bunun için bir denge de gözetmeyebilirler. Ancak sözleşmelerin kuruluşu sırasında edimler arasında her ne kadar ekonomik bir dengenin olması kural olarak zorunlu olmasa da edimler arasındaki dengesizliğin aşırı olduğu hallerde zayıf olan tarafı korumak amacıyla hukuk sistemlerinde belli sınırlamalar getirilmiştir. Eski adı ile gabin, şimdi ki 6098 Sayılı TBK'da Aşırı Yararlanma olarak geçen kurum ile değinilen sınırlamanın mahiyetini daha iyi anlayabilmek adına yapılan ayrıntılı incelemelerimizi bu çalışmamızda sunmuş bulunmamaktayız

Aşırı Yararlanma, Gabin, Edimler Arası Denge.

According to the liberty of contract, which is one of the Fundamentals of law of obligations in liberal law systems, while the counterparties make contracts inter se, they can freely decide about their deeds and may not look out for a balance for it. However, while setting the contracts, even if an economic balance is not a must among the deeds, when there is an over-imbalance among them, there are certain legal limits to protect the weak. the detailed examination of the law no. 6098 which is ‘over-utilization’ in TBK and which was formerly ‘overcharge’, and how it describes the quality of the limit in question is presented in this study.

Over-Utilization, Overcharge, Balance Among The Deeds.

Liberal hukuk sistemlerindeki Borçlar Hukuku'nun en temel ilkelerinden olan sözleşme özgürlüğünün gereği olarak taraflar kendi aralarında sözleşme yaparken edim ve karşı edimlerini serbestçe belirleyebilecek olup bunun için bir denge de gözetmeyebilirler. Ancak sözleşmelerin kuruluşu sırasında edimler arasında her ne kadar ekonomik bir dengenin olması kural olarak zorunlu olmasa da edimler arasındaki dengesizliğin aşırı olduğu hallerde zayıf olan tarafı korumak amacıyla hukuk sistemlerinde belli sınırlamalar getirilmiştir1.

Kural olarak bu şekilde oluşan sözleşmelerde irade sakatlığı bulunmadığı için sözleşme hukuken hüküm doğuracak şekilde kurulmuş olmakta; yalnız taraflardan birinin içerisinde olduğu özel durumdan yararlanılarak yapılan bu aşırı yararlanma içerisinde sözleşmeye hukuki sonuçlar bağlamak zayıf taraf açısından ciddi oranda ekonomik sıkıntılara yol açacaktır. Böylece de eski adı gabin olan şimdi ki 6098 Sayılı TBK'da Aşırı Yararlanma olarak geçen kurum; hata, hile, aldanma gibi irade sakatlıklarından ayrılmış olmaktadır.

Arapça kökenli olan ve aşırı yararlanma anlamına gelen gabin kavramı, İslam Hukuk Dönemi'nden Türk Medeni Hukukuna aktarılmıştır. Bu çalışmamızda biz de Aşırı Yararlanma kavramını kullanacak olup öncelikle aşırı yararlanma kavramının ne olduğunu anlayabilmek açısından tarihsel gelişmelerden yola çıkarak kavramı ikinci bölüm içerisinde inceleyeceğiz.