Yayım Sözleşmesine İlişkin 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki Yenilik ve Değişiklikler

Innovations and Amendments Regarding Publishing Contract in Turkish Code of Obligations Numbered 6098

Azra ARKAN SERİM

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m.487 ve devamında “Yayım Sözleşmesi” adı altında düzenlenen sözleşme, 818 sayılı Borçlar Kanunu m.372 ve devamı maddelerinde “Neşir Mukavelesi” adı altında düzenlenmekte idi. Birçok alanda yenilik ve değişiklikler getiren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun, “Yayım Sözleşmesi”ne ilişkin olarak getirdiği değişiklikler makalemizin konusunu oluşturmaktadır. Bu amaçla yasadaki hükümler madde madde incelenmiştir.

818 sayılı Borçlar Kanunu’na nazaran, birçok alanda yenilik ve değişiklikler getiren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun yayım sözleşmesine yönelik olarak da bazı farklı düzenlemeler getirdiği tespit edilmektedir.

Hükümlerde yapılan dilde arılaştırmaya ve ifadelerin düzeltilmesine yönelik değişikliklerin genel olarak olumlu olduğu ifade edilebilir.

Buna karşılık değişiklik yapılan hükümler içerisinde, özellikle Türk Borçlar Kanunu’nun 488. maddesinde, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 52. maddesinde düzenlenen şekil şartından farklılık içeren hüküm ve Türk Borçlar Kanunu’nun 493. maddesinde eser sahibinin haleflerine tanınan eseri güncelleştirme yetkisi kanaatimce isabetli değildir.

Bunun yanı sıra hüküm değişikliği yapılmayarak Borçlar Kanunu’nun 375. maddesinde düzenlenmiş olan cayma hakkına paralel düzenleme içeren Türk Borçlar Kanunu’nun 491. maddesinin de isabetli olmadığı ifade edilmelidir. Bu hükmün, cayma hakkına ilişkin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 58. maddesine atıf yapılarak değiştirilmesi uygun olurdu. Aynı şekilde Borçlar Kanunu’nun 385. maddesine paralel olarak Türk Borçlar Kanunu’nun 501. maddesinde düzenlenen, yayımcının siparişi ve belirlediği plan dahilinde birkaç kişiye hazırlatılan kitabın mali haklarının yayımcıya ait olacağına yönelik düzenleme de yerinde olmayıp, konunun Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 10/4. hükmüne uygun şekilde düzenlenmesi veya bu hükme atıf yapılması isabetli olurdu.

Tüm bu kapsamda, sonuç itibariyle, yayım sözleşmesine ilişkin Türk Borçlar Kanunu’nda yapılan değişikliklerin kısmen yerinde olmakla birlikte yeterli olmadığı ifade edilebilir.

Yayım Sözleşmesi, Neşir Mukavelesi, Türk Borçlar Kanunu’nda Yapılan Değişiklikleri, Telif Hakkı, Eser.

The contract that is regulated under the name of “Publishing Contract” under article 487 and the rest of Turkish Code of Obligations numbered 6098 was regulated under the name of “Publication Agreement” in article 372 and the rest of Code of Obligations numbered 818. The changes that are brought concerning the “Publishing Contract” by Turkish Code of Obligations numbered 6098 which brought novelties and changes in many areas constitute the subject of our essay. For this purpose, provisions in the law are examined article-by-article.

It is determined that in comparison to Code of Obligations numbered 818, Turkish Code of Obligations numbered 6098 which brought novelties and changes in many areas brought certain different regulations regarding publishing contracts.

It can be stated that the changes that are made in the provisions for simplifying the language and reforming the expressions are generally positive.

However, within the provisions in which changes were made, especially in article 488 of Turkish Code of Obligations, the provision that contains a difference from the requirement of form that is regulated in article 52 of Code of Intellectual and Artistic Works and the authority of update of work that is vested to successors of the author in article 493 of Turkish Code of Obligations is not right in my opinion.

In addition to this, it must be stated that without making a change of provision, article 491 of Turkish Code of Obligations that includes a regulation that is parallel to the right of withdrawal that is regulated in article 375 of Code of Obligations is not right. It would be appropriate for this provision to be changed by referring to article 58 of Code of Intellectual and Artistic Works concerning the right of withdrawal. Likewise, the regulation that is regulated in article 501 of Turkish Code of Obligations in parallel with article 385 of Code of Obligations concerning the fact that the financial rights of a book which is prepared upon the order of the publisher and within the plan the publisher specified and prepared by several people will belong to the publisher is not right, it would be appropriate for the matter to be regulated in accordance with article 10/4 of Code of Intellectual and Artistic Works or referred to this provision.

Within this framework, in conclusion, even though the changes that are made in Turkish Code of Obligations concerning publishing contracts are partially proper, it can be stated that they are not enough.

Publishing Contract, Publication Agreement, Changes that are made in Turkish Code of Obligations, Copyright, Work.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.487 ve devamında “Yayım Sözleşmesi” adı altında düzenlenen sözleşme, 818 sayılı Borçlar Kanunu (BK.) m.372 ve devamı maddelerinde “Neşir Mukavelesi” adı altında düzenlenmekte idi¹. Birçok alanda yenilik ve değişiklikler getiren 6098 sayılı TBK ’nın, “Yayım Sözleşmesi”ne ilişkin olarak getirdiği değişiklikler makalemizin konusunu oluşturmaktadır. Bu amaçla yasadaki hükümler madde madde incelenecektir.

Yayım sözleşmesi, TBK m.487’de şöyle tanımlanmıştır: “Yayım sözleşmesi bir fikir ve sanat eseri sahibinin veya halefinin o eseri yayımlanmak üzere yayımcıya bırakmayı, yayımcının da onu çoğaltarak yayımlamayı üstlendiği sözleşmedir”. BK. m.372 karşılığı olan hükümde “sınai eser” ifadesinin çıkarıldığı ve “fikir ve sanat eseri” ifadesinin getirildiği görülmektedir. Gerçekten de “sınai bir eserin” yayımından söz edilemeyeceğinden, hükümdeki bu değişiklik uygun olmuştur².

Bunun dışında, hükümde esaslı bir değişiklik mevcut olmamakla birlikte dilde düzeltme ve arılaştırma mevcuttur. BK. m.372’nin karşılığı olarak düzenlenmiş olan bu hükümde, en önemli terim farklılığı olarak “neşir mukavelesi” terimi yerine dilin güncelleştirilmesi ile “yayım sözleşmesi”nin kullanıldığı görülmektedir³.