Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması’na (cısg) Göre Satıcının Sözleşmeye Aykırılığı Giderme Hakkı
Seller’s Right to Cure under the United NationsConvention for the International Sale of Goods (CISG)
Fatih GÜNDOĞDU
Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması kapsamında kalan satım sözleşmelerinde, sözleşmeye uygun şekilde davranmayan satıcıya, bazı şartlarla ve masrafları kendisine ait olmak üzere mevcut sözleşmeye aykırılığı giderme ve böylece alıcının kendisine tanınan seçimlik haklara başvurmasını engelleme imkanı tanınmıştır. Bu hükümle varılmak istenen hedefin - Antlaşmanın temel düşüncesine uygun olarak - sözleşmenin ayakta kalmasını sağlamak ve uluslararası sözleşmelerde sözleşmenin sona ermesinin doğuracağı güçlükleri engellemek olduğu ifade edilebilir.
CISG, Sözleşmeye Aykırılık, Satıcının Sözleşmeye Aykırılığı Giderme Hakkı, Sözleşmenin Esaslı İhlali, Alıcının Sözleşmeden Dönmesi.
According to Sales Contracts, which are included in the scope of United Nations convention on contracts for the international sale of goods, the salesman who does not abide by the contract, has been granted the right to eliminate the contradictions, at his own expense and with certain terms, and consequently has been granted the right to prevent the customer to apply for disjunctive right granted to him. The object of this conviction is, to make the contract stay in operation as convenient to the core of the agreement and to prevent the challenges issued by termination of the contract.
CISG, Breach of Contract, Seller’s Right to Cure, Fundamental Breach, Contract Avoidance.
Çalışma Planı: GİRİŞ, A. SATICININ CISG m.37’YE GÖRE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞI GİDERME HAKKI, B. SATICININ CISG m.48’E GÖRE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞI GİDERME HAKKI, I- Sözleşmeye aykırılığı gidermenin şartları, 1-Ortadan kaldırılabilir nitelikte bir sözleşmeye aykırılık bulunmalıdır, 2- Sözleşmeye aykırılığın sonradan giderilmesinin alıcı için makul olmayan sonuçlar doğurmaması gerekir, 3-Alıcının CISG m.49’a göre sözleşmeyi sona erdirmemiş olması gerekir, 4- Satıcının CISG m.48 II ve III’e dayanarak sözleşmeye aykırılığı giderme hakkına sahip olabilmesi için bu yöndeki talep ve bildirimlerin alıcıya ulaşmış olması gerekir. II- CISG m.49’da yer alan alıcının sözleşmeyi sona erdirme hakkının, CISG m.48 I’de düzenlenen satıcının sözleşmeye aykırılığı giderme hakkı karşısında önceliği, III- Sözleşmeye aykırılığın ortadan kaldırılması, IV- CISG m.48 ile CISG m.46 II arasındaki ilişki, V- Satıcının CISG m.48 II-III’e göre sözleşmeye aykırılığı giderme hakkı, VI- Sözleşmeye aykırılığı giderme hakkının kullanılmasının sonuçları, SONUÇ.
Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (Viyana Konvasiyonu) kapsamında kalan satım sözleşmelerinde, sözleşmeyi ihlal eden satıcıya mevcut aykırılığı düzeltme ve böylelikle alıcının CISG m.45 vd.’daki seçimlik haklara başvurmasını engelleme imkânı tanınmıştır. Antlaşmaya göre satıcı sözleşmeye aykırılığı giderme hakkına, sözleşmede kararlaştırılan vadeye kadar veya bazı şartların varlığı halinde vadeden sonra sahip olabilecektir. Vadeden önce gerçekleşen sözleşmeye aykırılıkları giderme imkânı CISG m.37’de düzenlenmiştir.1 Buna göre malları alıcıya vadesinden önce teslim etmesi halinde satıcı, vadeye kadar eksik bölümleri veya eksik kalan miktarı teslim edebilecek, sözleşmeye uygun olmayan malları ikame eden yeni mallar teslim edebilecek veya malların diğer sözleşmeye aykırılıklarını giderebilecektir. Satıcının “sonradan” sözleşmeye aykırılığın giderilmesi imkânı ise daha büyük önem taşımaktadır. CISG m.48’de düzenlenmektedir. Zira bu halde satıcı, vade tarihi geçmiş olmasına rağmen sözleşmeye aykırılığı gidererek alcının seçimlik haklara başvurmasını engelleyebilmektedir.2
CISG m.37’ye göre “malların teslim tarihinden önce teslim edilmesi halinde satıcı, teslim tarihine kadar, eksik bölümleri veya eksik kalan miktarı teslim edebilir veya sözleşmeye uygun olmayan malları ikame eden yeni mallar teslim edebilir veya malların diğer sözleşmeye aykırılıklarını giderebilir; yeter ki bu hakkın kullanımı alıcı için makul olmayan zahmet veya masrafa yolmasın. Bununla birlikte alıcının bu Antlaşmaya uygun olarak tazminattalep etme hakkı saklıdır.”3
