Asıl İşveren ile Alt İşverenin Müteselsil Sorumluluğu

Joint Liability of Main Employer and Subcontractor

Ender DEMİR

İş Kanunumuza göre, bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.

Asıl İşveren, Alt İşveren, Alt İşverenlik İlişkisi, Sorumluluk, Müteselsil Sorumluluk.

According to Labor Act, the connection between the subcontractor who undertakes to carry out work in auxiliary tasks related to the production of goods and services or in a certain section of the main activity due to operational requirements or for reasons of technological expertise in the establishment of the main employer (the principal employer) and who engages employees recruited for this purpose exclusively in the establishment of the main employer is called “the principal employer-subcontractor relationship”. The principal employer shall be jointly liable with the subcontractor for the obligations ensuing from this Labour Act, from employment contracts of subcontractor's employees or from the collective agreement to which the subcontractor has been signatory.

Main Employer, Subcontractor, Principal Employer-Subcontractor Relationship, Liability, Joint Liability.

Kural olarak işverenler, kendi işçileriyle mal veya hizmet üretimi yapar. Ancak, bazı hallerde işveren işyerinde yürüttüğü işlerin bir kısmını işin niteliği gereği kendi işçileri ile yerine getirmeyebilir. Bu gibi durumlarda başvurulan yollardan biri alt işverenlik ilişkisinin kurulmasıdır. Örneğin, büyük bir inşaat işinde, marangozluk, tesisat kurma gibi uzmanlık gerektiren işler veya güvenlik, yemek, servis gibi yardımcı işler alt işverene bırakılabilir. Asıl işveren ile alt işveren arasında kurulan bu ilişkiye alt işverenlik ilişkisi denir¹.

Asıl işin bir bölümünü veya yardımcı bir işi yürüten alt işverenler, asıl işverenin nam ve hesabına hareket etmedikleri için işveren vekili; asıl işveren ile aralarında bir iş sözleşmesi bulunmadığından işçi sayılmazlar. Alt işverenler, asıl işverene sözleşme ile belirli bir hizmeti sunan ayrı bağımsız işverenlerdir.

Alt işverenlik ilişkisi 4857 sayılı İş Kanunumuzda (m.2/7-10) ve Alt İşverenlik Yönetmeliği’nde² düzenlenmiştir. İş Kanunumuza göre, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” (İK m.2/7).