Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Roma Hukukunda Oturanın 
(habitator) Sorumluluğu ve Türk Hukukuyla Karşılaştırılması

The Liability of the Occupier (Habitator) in the Roman law and Comparison in the Turkish law

Gökçe SERİM

“Res Gestae”**

Günümüz Türk özel hukukunun borç kaynakları sistemi, diğer pek çok kurum gibi, Romalı hukukçuların derin ve adım adım ilerleyen çalışmaları sonucu elde edilmiş bir kazanımdır. Roma hukukunda Iustinianus Dönemi’nde borç kaynakları arasında yer alan haksız fiil benzerleri, Klasik-öncesi Hukuk Dönemi’nde praetor’lar tarafından hukuk hayatına kazandırılan sorumluluk olgularıdır. Bu sorumluluk olguları, kusurdan bağımsız olması ya da göreceli olarak kusurun ikincil planda yer alması açısından dikkat çekicidir. Sorumluluğu kusura dayandıran Iustinianus Dönemi’nde ayrı bir borç kaynağı olarak nitelendirilmesinin temel nedenini de kusurdan bağımsız olması oluşturmaktadır. Bu çalışmanın konusunu haksız fiil benzerleri arasında yer alan ve günümüz hukukunda TBK md. 69 ve 70’de düzenlenen yapı malikinin sorumluluğunun tarihsel kökenini oluşturan oturanın (habitator) sorumluluğu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, oturanın (habitator) sorumluluğunun görünüm biçimleri olan actio de effusis vel deiectis ve actio de positis vel suspensis’i incelemek, hukuki niteliğini tartışmak ve günümüz Türk özel hukukundaki düzenlemeleriyle karşılaştırmaktır.

Borçların Kaynakları, Oturanın (Habitotor) Sorumluluğu, Actio de Effusis vel Deiectis, Actio de Positis vel Suspensis, Kusursuz Sorumluluk.

The systematicity of the origins of obligations in the modern Turkish private law, like the other lots of institutions, is an acquirement that was gained as a result of the deep study which was proceeded step by step by Roman lawyers. The quasi-delictal obligations which had taken part in origins of obligations in Justinian Period in Roman Law were the liability events that had been gained in jurisprudence by praetor’s in Pre-Classical Law Period. These liability events are remarkable about being apart from negligence or negligence taking part relatively on second plan. The main reason of these liability events being characterized as a divided obligation in Justinian Period that based the liability upon negligence, was them being apart from negligence. The subject of this article is the liability of occupier (habitator) which had taken part in quasi-delictal obligations and liability of owner of construction which has formed as historical origins of TBK art. 69 and 70 in modern Turkish Law. The aim of this article is to analyze actio de effusis vel deiectis and actio de positis vel suspensis which are perspectives of the liability of occupier (habitator), to discuss its legal qualification and to compare with the regulations in modern Turkish private Law.

Origins of Obligations, The Liability of Occupier (Habitator), Actio de Effusis vel Deiectis, Actio de Positis vel Suspensis, Strict Liability.

GİRİŞ

Ius. Ins. 1.1.3: “Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere.”1

Ius. Ins. 1.1.3: “The precepts of the law are these: to live honestly, to injure no one, to give every men his due.”2