Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Tahkime Elverişlilik

Mehmet SARI

ÖZET:

Bu çalışmada önce, tahkim anlaşması ve hukuki niteliği üzerinde durularak tahkime elverişlilik kavramı değerlendirilmiştir. Daha sonra da yasal düzenlemelerimiz ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler açısından tahkime elverişlilik konusu incelenmiştir.

Buna göre, önce Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve Milletlerarası Tahkim Kanunu açısından tahkime elverişlilik şartları üzerinde durulmuştur. Usulüne uygun yürürlüğe konulmuş milletlerarası sözleşmeler Türk Hukuku’nun bir parçası kabul edildiğinden tahkim alanında Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası sözleşmeler açısından da tahkime elverişlilik değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki Cenevre Avrupa Sözleşmesi, Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkındaki Sözleşme (ICSID), Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında New York Sözleşmesi ve Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tahkim kurallarına göre tahkime elverişlilik üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Tahkim, Tahkime Elverişlilik, Tahkim Sözleşmesi, İhtiyati Tahkim, Yargı Yetkisi.

Önsöz

Tahkim köklü bir geleneğe ve iç hukukta önemli bir yere sahip ise de, asıl ağırlığı uluslararası alandadır. Bu doğrultuda, tarafların uyuşmazlıklarını ikame yargı niteliğindeki hakem yoluyla çözümleme usulü, ulusal ve uluslararası birçok düzenlemeye konu edilmiştir.

Bir uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi için en önemli şartlardan ikisi, tarafları ve konusu yönünden tahkime elverişli olmasıdır. Aksi takdirde, uyuşmazlığın hakemler eliyle çözümlenmesi mümkün değildir. Bu itibarla tahkim anlaşmasının geçerli olmasının en önemli şartı, uyuşmazlığın her şeyden önce tahkime elverişli olmasıdır. Dolayısıyla tahkime elverişlilik nazara alınmadan, geçerli bir taraf iradesinden de geçerli bir tahkim sözleşmesinden de bahse imkân yoktur.