İş Hukukunda Ara Dinlenmesi

The Relaxation Allowans in Labour Law

Selin SOYDAN

Ara dinlenmesi işçinin anayasal bir hakkıdır ve kanun ve yönetmeliklerle düzenlenmiştir. En genel tanımıyla ara dinlenmesi; günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere tanınan dinlenme hakkıdır. Ancak bu süreler; iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile şartlar doğrultusunda uyarlanabilir. Ara dinlenmeleri kural olarak çalışma süresinden sayılmaz.

Ara dinlemesinin süresi ve kullanım şekli açısından bir takım esasları vardır ve kullandırılmaması iş sözleşmesinin feshine ya da fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma bakımından ücrete hak kazanma gibi sonuçlar doğurur.

Ara Dinlenmesi, İş Hukuku, Dinlenme Hakkı.

To have a rest is the kind of right which is have by the workers according to the Constitution. Relaxation allowance has been recognized as a fundamental right and is protected in the 1982 Constitution, laws and regulations. In generally meaning; this is a right which granted to workers by adjusting it according to the requirements of the work and tradition, an average time of daily work period. The right that above quoted can adapted by the conventions under the terms acording to climate, season, traditions and the nature of the job. Relaxation allowance is not as working time except for special circumstances.

There are some principles for relaxation allowance like period and usage. And if not be allowed by the employer, it leads to termination of the employment contract or earning overtime pay.

The rest times which salary is paid by the employer can be counted like these; week holidays, national holidays and public holidays and paid annual leave. But the relaxation allowance is different from other rest times which for workers because of the pay. So relaxation allowance is the subject -that I tried to research every angle- of my working.

Relaxation Allowance, Labour Law, Right to Rest.

GİRİŞ

İşçinin dinlenme hakkı iş hukukuna hakim olan işçiyi koruma ilkesinin bir sonucudur. 1982 Anayasası’nda¹ işçinin dinlenme hakkı, sosyal bir hak olarak kabul edilmiş ve güvence altına alınmıştır. Anayasaya göre; “Dinlenmek çalışanların hakkıdır”².

İşçilerin fiziksel ve ruhsal anlamda korunması kapsamında, kuralların esnekleştirilmesi gereği de göz önünde tutulmak suretiyle, dinlenme hakkının önemli yeri bulunmaktadır. Nitekim iş sağlığı ve güvenliği, iş yaşamından kaynaklanan stresin, baskının ve yükün tehdidi altındadır. İşçinin çalışmaya ilişkin yükümlülükleri, yapısı gereği genellikle çalışma saatleri ile sınırlı kalmamakta, yaşamın tüm alanını kapsayan bir niteliğe dönüşmektedir. Çalışmanın sebep olduğu bu durum, işçiyi ciddi anlamda yormakta, performans ve motivasyon düşüklüğü, verimsizlik ve işe devamsızlık gibi sonuçlara yol açmaktadır. İşçiler için verimliliğin devamının sağlanmasında ve dolayısıyla işletmenin varlığını devam ettirebilmesinde, iş yaşamından kaynaklanan fiziksel veya ruhsal nitelikli stresin yönetilmesi gerekir. Buna ilişkin yöntemler arasında, öncelikli olarak işçilerin yeterince dinlendirilmesi ve böylece iyilik hallerinin devamının sağlanması vardır³.

İşçinin ücretini alarak dinlenmesini sağlayan dinlenme sürelerini; hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatiller ve yıllık ücretli izin olarak sayabiliriz⁴. Ara dinlenmesi ise ücret açısından diğer dinlenme sürelerinden ayrılır. Bu çalışmanın konusunu da her açıdan incelemeye çalıştığım ara dinlenmesi oluşturmaktadır.