Çocuğun Yerleşim Yeri

Domicile of Infant

Gülşah Vardar Hamamcıoğlu

Bu çalışmanın yapılma amacı çocuğun yerleşim yerinin belirlenmesidir. Türk Medenî Kanunu m.21, çocuğun yerleşim yerine ilişkin olarak, ana babanın ortak yerleşim yerine, bu yoksa çocuğun bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yerine ve diğer hallerde çocuğun oturduğu yere işaret eder. Bu hüküm tek başına çocuğun yerleşim yerini belirlemek bakımından yeterli görünse de çocuğun yerleşim yerini farklı ihtimallerde belirlemek bakımından yetersizdir. İşte, TMK m.21 ve Türk Medenî Kanunu'nun çocuğa ilişkin diğer hükümleri farklı ihtimallerde çocuğun yerleşim yerini belirlenmek bakımından birlikte değerlendirilmelidir ki bu çalışmada yapılmaya çalışılan budur.

Çocuk, Yerleşim Yeri, Oturma Yeri, Velayet Hakkı, Çocuğun Menfaati.

Purpose of this study is to determine domicile of the infant. In this regard, Turkish Civil Code Article 21, refers to parents collective domicile, if this not domicile of father or mother that infant is released, in other cases the place that infant found. These provisions seem sufficient to determine domicile of infant but it is not to determine domicile of infant in the different possibilities. Here, Turkish Civil Code Article 21 and other provisions of Turkish Civil Code should be considered together with different possibilities to determine domicile of infant and this is being attempted in this study.

Infant, Domicile, Residence, Right of Parental, Profit of Infant.

GİRİŞ

Türk Medenî Kanunu¹ m.19/I uyarınca yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Hükümde gerçek kişilerin bağımsız yerleşim yeri düzenlenmiş olup bu hüküm uyarınca gerçek kişilerin bağımsız yerleşim yerinin tespitinde rol oynayan iki unsur yerleşme niyeti ve sürekli oturmadır². Çocuğun yerleşim yeri ve yine vesayet altındakilerin yerleşim yeri TMK m.21'de "Yasal Yerleşim Yeri" adı altında düzenlenmiştir. Yine TMK m.20'de doktrinde itibari/saymaca yerleşim yeri olarak adlandırılan yerleşim yeri düzenlenmiş ve özellikle yerleşim yeri belli olmayan veya yenisini edinmeksizin eski yerleşim yerini terk eden kişilerin yerleşim yerlerinin halen oturdukları yer sayılacağına işaret edilmiştir³.

Çalışma konumuzu oluşturan çocuğun yerleşim yeri ise TMK m.21'de düzenlenmiş olup, çocuğun yerleşim yeri Kanun'daki ifadesiyle yasal yerleşim yeri veya bağımsız olmayan yerleşim yeri şeklinde adlandırılır. Çocuğun yerleşim yeri, temelde velayet hakkına bağlı olarak belirlenirken bazı istisnai durumlarda velayet hakkından bağımsız olarak belirlenmektedir.

I. ÇOCUĞUN YERLEŞİM YERİNİN VELAYET HAKKINA GÖRE BELİRLENMESİ

Henüz on sekiz yaşını doldurmamış veya mahkeme kararı ile ergin kılınmamış ya da evlenme yolu ile erginlik kazanmamış olan velayet altındaki küçüğün yerleşim yeri TMK. m.21/I'de düzenlenmiştir. Hüküm aynen "Velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir" şeklindedir. Çocuğun yerleşim yeri kural olarak velayet hakkına bağlı olarak belirlenir ve bu belirlemenin temelinde aynı zamanda TMK m.339/IV hükmü yatar. Zira bu hükümde çocuğun, ana ve babasının rızası dışında evi terk edemeyeceği ve yasal sebep olmaksızın ana ve babasından alınamayacağı düzenlenmiştir.