Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Cumhuriyet Savcısının Asliye Ceza Mahkemelerindeki Duruşmalara Katılmamasının Ceza Muhakemesi Sistematiği ve Adil Yargılanma Hakkı Açısından İncelenmesi

Examination of the Public Prosecutor’s Participation in Criminal Court of First Instance Cases in Terms of the Criminal Court Systematic and Right to Due Process

Erkut Güçlü KAHRAMAN

31 Mart 2011 tarihinde kabul edilen 6217 Sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 26 ve Geçici 3. maddelerinde, 01.01.2014 tarihine kadar asliye ceza mahkemelerinde yapılan duruşmalarda Cumhuriyet savcısının bulunmayacağı hususu düzenlenmiş olup, bu süre 02.12.2014 tarihinde kabul edilen 6572 Sayılı Kanunla 31 Aralık 2019 tarihine kadar uzatılmıştır. Cumhuriyet savcılarının soruşturma işlemlerini daha etkin ve süratli bir şekilde yerine getirebilmeleri amacıyla yapılan bu düzenleme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde kaleme alınan adil yargılanma hakkı ve özellikle silahların eşitliği ilkesi bakımından eleştiri konusu yapıldığı gibi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 18.05.2010 tarihinde vermiş olduğu Ozerov – Rusya kararında da, savcının yokluğunda yürütülen yargılamada mahkemenin objektif tarafsızlığı açısından adil yargılanma hakkının ihlal edildiği vurgulanmıştır.

Adil Yargılanma Hakkı, Silahların Eşitliği İlkesi, Cumhuriyet Savcısının Hukuki Statüsü, Mahkemenin Objektif Tarafsızlığı.

In Temporary Articles 26 and 3 of the Law No 6217 to Make Changes in Some Laws to Accelerate Judicial Services dated March 31, 2011, it has been arranged that a Public Prosecutor shall not be present in criminal court of first instance hearings conducted until 01.01.2014 and this period was extended to December 31, 2019 with the Law No. 6572 that was accepted on 02.12.2014. This arrangement that was made in order for public prosecutors to conduct their investigations more effectively and quickly, was not only the subject of criticism in terms of the right to a fair trial and especially the equality of arms principle written in the European Convention on Human Rights article 6, but also it was emphasized in the Ozerov-Russia ruling made by the European Human Rights Court on 18/05/2010 that a hearing conducted in the absence of a prosecutor violated the right to a fair trial in terms of the objective impartiality of the court.

The Right to a Fair Trial, Equality of Arms Principle, The Legal Status of the Public Prosecutor, the Objective Impartiality of the Court.

I. GİRİŞ

Cumhuriyet savcılarının soruşturma işlemlerini daha etkin ve süratli bir şekilde yerine getirebilmeleri amacıyla, 31 Mart 2011 tarihinde kabul edilen 6217 Sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 26 ve geçici 3. maddelerinde ''1/1/2014 tarihine kadar, asliye ceza mahkemelerinde yapılan duruşmalarda Cumhuriyet savcısı bulunmaz ve katılma hususunda Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaz'' şeklinde düzenleme yapılmış olup, 02/12/2014 tarihinde kabul edilen 6572 Sayılı Kanun'un 45. maddesi ile bu süre 31/12/2019 tarihine kadar uzatılmıştır.

Bu düzenleme ile ceza yargılamasında iddia faaliyetini yürüten Cumhuriyet savcısının görevi iddianamenin hazırlanması ve bu iddianamenin mahkeme tarafından kabul edilmesinden sonra bitmekte, yargılamanın yapıldığı kovuşturma evresinde herhangi bir rolü kalmamaktadır.

Bu çalışmamızda öncelikle savcının duruşmada yer almaması, ceza muhakemesi sistemleri özellikle günümüzde modern devlet anlayışının bir ürünü olan ve çelişmeli yargılama ilkesinin esas alındığı işbirliği sistemi açısından irdelenecek, bu durumun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen ve Anayasamız ile de teminat altına alınan adil yargılanma hakkına uygun olup olmadığı tartışma konusu yapılacaktır.