ICSID Tahkim Sistemi ve ICSID Hakem Kararlarının Tanınması, Tenfizi ve İcrası

ICSID System Arbitration and Recognition, Enforcement and Execution of ICSID Arbitral Awards

Hilal KARACA

Son yıllarda, dünya ekonomisinde uluslararası sermaye hareketleri giderek önem arz etmiştir. Bu vesileyle de yabancı yatırımlar önem kazanmış ve öne çıkmıştır. Bu noktada, hem yatırımcı hem de ev sahibi ülkenin hukuki-siyasi korumaya ihtiyacı olduğu aşikardır. Bu nedenle de imzalanan çok taraflı anlaşmalar yatırımcı ve ev sahibi ülkeyi korumayı hedeflemektedir. Bu çalışmada, uluslararası tahkimin doğrudan yabancı yatırım konusunda en etkin kurumlarından olan ICSID kurumu incelenmekte ve detaylı bir şekilde değerlendirilmektedir.

Doğrudan Yabancı Yatırım, Tanıma, Tenfiz ve İcra.

In recent years international capital movements have become increasingly important in the world economy. In this vein, foreign investments have become significant and come forward. At this point, it is very natural that both investor and host country want to be powerful at political-jurisdictional ground. Hence, signed multilateral agreements have targeted protecting investor and host country. In this paper, ICSID which is one of the most effective institution of international arbitration about foreign direct investments, is analyzed and reviewed in detail.

Foreign Direct Investment, Recognition, Enforcement and Execution.

Giriş

Küreselleşme, her alanda olduğu gibi hukuk alanında da kendini hissettirmiş ve bu durum uluslararası yatırımcılar ile yatırımların konusunu oluşturduğu uyuşmazlıkların ulusal yargılardan bağımsız ve seri bir şekilde çözülme ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda da özellikle ekonomik gelişmelerde uluslararası işbirliğin önemine dikkat çekilerek özel yatırımların önündeki engeller kaldırılmış ve sermayenin güvenli bir şekilde akışını sağlamak için elverişli bir yatırım ortamı Dünya Bankası’nın desteği ile sağlanmıştır.

Uluslararası yatırım uyuşmazlıkların düzenli ve mümkün mertebe sorunsuz olarak çözümüne işaret eden Dünya Bankası, ekonomik gelişmenin uluslararası özel yatırımlar yolu ile sağlanmasının ana amaçları olduğunu ileri sürdükleri Devletler ve Diğer Devlet Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Hakkındaki Konvansiyonu, 1965 yılında tüm üye devletlerin imzasına açmıştır.

Türkiye’de uluslararası tahkim müessesi çok tartışılmış ve özellikle Danıştay tarafından eleştirilmiştir. Ancak Türkiye’nin birçok ikili ve çok taraflı yatırım anlaşmasında International Centre For Settlement Of Investment Disputes - Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümüne İlişkin Milletlerarası Konvansiyon (ICSID)’a atıf yapmış olması, Türkiye açısından da devlet yargılamasına karşı istisnaî, özel bir yargı yolu niteliği taşıyan tahkim ve ICSID sistemini benimseme zaruretini doğurmuştur.