Kişi Görüntü ve Fotoğraflarının Basında İzinsiz Kullanımının AİHM ve Yargıtay İçtihatları Açısından Değerlendirilmesi

Evaluation in Terms of the ECHR and the Supreme Court Decisions of Unauthorized Use of Video and Photos of Person in the Press

Rezzan İTİŞGEN

Basının haber verme hakkını kullanması sırasında başka hak ya da menfaatlerin ihlali gündeme gelebilmektedir. Kişilerin görüntü ve fotoğraflarının izinsiz yayınlanması durumunda ise kişilik hakları ihlali söz konusu olacaktır. Çalışmamız AİHM ve Yargıtay içtihatları ışığında, bu tür durumlarda mahkemelerin tutumunu sergilemeyi amaçlamaktadır.

Kişilik Hakları, Basın Özgürlüğü, İfade Özgürlüğü, Özel Hayat.

During the exercise of the right to press the infringements of other right or interests can be considered. In case the unauthorized publication of video and photographs of person, the infringements of personal rights would be in question. Our work aims to demonstrate the attitude of the courts in such cases, in the lights of jurisprudence of the ECHR and the Supreme Court.

Personal Rights, Freedom of Press, Freedom of Expression, Private Life.

Giriş

Kişiye ait görüntüler ve fotoğraflar kişisel veri teşkil etmekte olup, hem kişisel veri sıfatıyla hem de özel hayatın gizliliği kapsamında başta Anayasa¹ olmak, Türk Medenî Kanunu² ve Türk Ceza Kanunu³ gibi çeşitli kanunlarla koruma altına alınmaktadır. Görüntülerin ve fotoğrafların kullanımı, kural olarak ilgilinin rızasına tabidir, aksi takdirde bu görüntüleri ya da fotoğrafları izinsiz elde edenler ya da kullananlar hakkında cezai ve hukuki sorumluluk gündeme gelecektir. Diğer yandan hukuk düzeni diğer bazı hakları ve menfaatleri de koruma altına aldığından, bazı durumlarda kişilik haklarına yapılacak müdahalenin hukuka uygunluk teşkil etmesi mümkündür. Bu takdirde hukuka uygun müdahaleden dolayı ceza ve hukuk sorumluluğu doğmayacaktır. İşte bu hukuka uygunluk nedenlerinden birini de basın özgürlüğü kapsamında basının haber verme hakkı oluşturmaktadır.

Basının haber verme hakkı da kişilik hakları gibi Anayasa⁴ ve Basın Kanunu olmak üzere çeşitli mevzuatla korunma altına alınan, demokratik bir toplum için vazgeçilmez temel haklardan birini teşkil etmektedir. Basının haber verme hakkını kullanabilmesi sırasında bazı abartıların yapılması veya belirli sınırlarla eleştiri hoşgörülmektedir. Yine özellikle görsel medyanın taşıdığı önem ve okuyucunun dikkatini çekebilmek amacı da, haberlerin bazı görsel öğelerle fotoğraf ve video kayıtlarıyla desteklenmesini gerekli kılmaktadır.

Çalışmamız kapsamında, basında kişilerin görüntülerine izinsiz yer verilmesi durumunda meydana gelebilecek basın özgürlüğü-kişilik hakları çatışmasında doktrindeki görüşlerden ziyade mahkeme uygulamalarının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda konu ile ilgili olarak AİHM ve Yargıtay’dan iki örnek dava üzerinden hareket edilerek sorun tespiti yapılacak; ardından da yine bu merciiler tarafından verilen kararlar ışığında mercilerin konuya yaklaşımı tespit edilecektir.