Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İşçinin Sır Saklama Yükümlülüğü

Confidentiality Obligation of Worker

Mehmet ARI

Çalışmamızda, işçinin sır saklama borcu ile rekabet yasağı kavramları arasındaki benzer noktalar ve farklı yönler incelenmiş olup, bu iki hukuki olgunun yasal dayanakları, geçerlilik koşulları ve iş ilişkisinden sonra hangi şartlarda varlıklarını sürdürecekleri açıklığa kavuşturulmuş; işçinin bu yükümlülüklere aykırılık oluşturacak eylem ve davranışları örneklerle anlatılmış, bunların doğuracağı hukuki sonuçlar ortaya konulmuş; ayrıca, sır saklama yükümlülüğünün, işçinin işverene karşı sadakat ve özen borçlarıyla irtibatına açıklık getirilmiştir.

Sır Saklama Yükümlülüğü, Rekabet Yasağı Sözleşmesi, Sadakat Borcu, Özen Borcu, Haklı Fesih, Haksız Rekabet.

Similarities and differences between the confidentiality obligation and prohibition of competition of worker are examined in our study and legal justifications of these two facts, conditions of their validity and under which conditions they will have sustainability after the employment relation are clarified; acts and behaviors of worker contrary to these obligations are expressed with examples, their legal consequences are presented; furthermore connection of confidentiality obligation with loyalty and care duties of the worker against the employer is clarified.

Confidentiality Obligation, Prohibition of Competition Agreement, Loyalty Duty, Care Duty, Rightful Termination, Unfair Competition.

I. Kavram Olarak

Bir işçi-işveren ilişkisi açısından sır saklama yükümlülüğü esas itibarıyla; işçinin, işverene karşı sadakat borcunun bir ifadesi olarak, iş ve/veya işyeriyle ilgili öğrendiği ya da elde ettiği sır niteliğindeki bir bilgi ya da belgeyi koruma ve başkalarına açıklamama borcunu ifade eder.

Burada, öncelikle “sır” kavramının açıklığa kavuşturulması gerekir. İşçinin saklamak ve başkasına açıklamamakla yükümlü olduğu “iş sırrı”, “işyeri sırrı”, “meslek sırrı” ya da “üretim sırrı” gibi ibareler ve terimlerle anlatılmak istenilen husus; aşağıda daha detaylı şekilde izah edileceği üzere, sadece işyerindeki hizmet ya da üretim mekanizmasına yönelik sırları değil, aynı zamanda işyerinde yürütülen faaliyet sebebiyle üçüncü kişilerle ilgili elde edilen, onların kişilik haklarını ilgilendiren sırları da içerir. Dolayısıyla öncelikle “sır” sözcüğünün geçtiği bu ibarelerin değerlendirilmesi ve kavram kargaşasının giderilmesi gerekir.

Gerçekten, bir işçi-işveren ilişkisinde “başkalarına açıklanmaması gereken sır” kavramı, kapsam itibarıyla oldukça geniş bir alana sahiptir. Uygulamada rastlanılan “meslek sırrı”, “iş sırrı”, meslekî sır”, “üretim sırrı” ve “hizmet sırrı” gibi kavramlar, daha çok işyerindeki hizmet ya da üretimle ilgili çağrışımlara neden olmaları itibarıyla, ticari açıdan kıymet ifade eden bilgileri ve belgeleri ifade eder. Bu itibarla, söz konusu ibarelerin “ticari sır” kavramıyla irtibatlı oldukları söylenebilir. Oysa “işyeri sırrı”, “müşteri sırrı” gibi kavramlar, başlı başına ekonomik değeri bulunan sırların yanı sıra, başkalarına açıklanmaması gereken her türlü bilgiyi ve belgeyi de kapsayacak şekilde geniş bir içeriğe sahiptir.